ديدگاه: گام نخست در ورود به نظريه‌ي رمان فلسفي در برنامه‌ي فلسفه براي كودكان: بررسي انتقادي ديدگاه‌هاي پيشگامان و انديشمندان فبك به رمان فلسفي

The first step in reflection upon theory of the philosophical novel in the P4C program: A critical study of P4C pioneers and scholar's views towards the philosophical novel

هدف از اين مقاله بررسي انتقادي ديدگاه ­هاي پيشگامان و انديشمندان برنامه­ ي فلسفه براي كودكان درباره­ي رمان فلسفي، به­ويژه، رمان فلسفي نوجوان است. به منظور دستيابي به اين هدف، كوشيده ­ام نگاه­ ها به رمان فلسفي در برنامه ­ي فلسفه براي كودكان را از آغاز تا اكنون بكاوم تا ضمن به­دست دادن تصويري بزرگ از اين پديده، به كاستي‌هاي برنامه ­ي فبك در رويكردش نسبت به انتخاب رمان­ هاي مناسب براي حلقه كندوكاو و راه برون ­رفت از آن­ها بپردازم. اين تحقيق نشان مي ­دهد فبك تاكنون دو رويكرد را در مورد كاربرد رمان در پيش گرفته است: رويكرد انتخاب رمان­ هاي هدفمند ليپمني و استفاده از رمان­ هاي موجود نوجوان و كلاسيك. درمورد كاربرد رمان­ هاي ليپمني در اين مقاله سه نگاه كشف شده كه آن­ها را «در ستايش منحصربه ­فرد بودن رمان ­هاي ليپمني»، «در نقد و پذيرش هم زمانِ رمان ­هاي ليپمني و ادبيات كودك» و «در نقد رمان ­هاي ليپمن و توصيه به استفاده از ادبيات كودك موجود» ناميده­ام. نگاه ­ها به رمان فلسفي در اين برنامه حاكي از آن است كه با توجه به كاستي­ هاي روايت­ هايي كه ليپمن رمان فلسفي مي ­نامد و همچنين با توجه به اينكه تا اكنون رمان فلسفي به عنوان آثار ادبي مستقلي ديده نشده كه با وجود بهره ­مندي از غناي ادبي، توانايي پرورش تفكر (فلسفي) را نيز دارا باشد، زمان آن فرا رسيده كه بيش­از­پيش رمان­ هاي موجود به ­ويژه رمان نوجوان را به مركز و توانمندي­ هاي اين ژانر را در پرورش تفكر (فلسفي) به حساب آوريم.

This article sets out to critically examine the P4C pioneers and scholar's views towards the philosophical novel, in particular philosophical young adult novels. To this end, I have investigated these views from the outset of P4C's program till now. In the course of this exploration a big picture of this phenomenon is gotten, the shortcomings of P4C approach to selecting the suitable novels in community of philosophical inquiry (CPI) is revealed and finally a solution is suggested. This research shows that P4C has taken two approaches to the use of philosophical novel so farpurpose written materials or Limanian novels and the use of existing young adult great novels. As for the former, three views have been discovered: ​in praising the uniqueness of Lipmanian novels, the simultaneous critique and acceptance of Lipmanian novels and children's literature and the critique of Lipmanian novels and the recommendation to the use of existing children's literature. The views on the philosophical novel in this program indicate that due to the shortcomings of the narratives that Lipman calls the philosophical novel and given the fact that the philosophical novel has not been seen as an independent literary genre so far, with simultaneously enjoying from literary richness and the ability to developing (philosophical) thinking, it is time to bring to the center the existing young adult novels and counting on the capabilities of this genre in developing (philosophical) thinking.