پديد آورندگان :
آقاياري هير، توكل دانشگاه تبريز - گروه علوم اجتماعي، تبريز، ايران , عباس زاده، محمد دانشگاه تبريز - گروه علوم اجتماعي، تبريز، ايران , عليزاده اقدم، محمدباقر دانشگاه تبريز - گروه علوم اجتماعي، تبريز، ايران , كاتبي علي آبادي، مهناز دانشگاه تبريز - گروه علوم اجتماعي، تبريز، ايران
كليدواژه :
سلامت جنسي , چنبره , فرهنگ سكوت , بي‌اعتمادي نهادي , قشري‌گرايي در سلامت
چكيده فارسي :
سلامت جنسي و باروري يكي از ابعاد مهم و اما كمتر مطالعه شده سلامت عمومي به‌ويژه در حيات زنان در كشورهاي در حال توسعه است كه در دوره‌هاي معاصر به‌عنوان حقي انساني و اجتماعي شناخته مي‌شود. تجارب مربوط به سلامت جنسي، شامل؛ باورها، نگرش‌ها و رفتارهايي است كه در ذات خود آموختني و اجتماعي‌اند. پژوهش حاضر تلاش كرده تا با به‌كارگيري روش كيفي و رويكرد نظريه زمينه‌اي تفسيري، عوامل زمينه‌ساز سلامت جنسي زنان متاهل را مطالعه نمايد. براي اين منظور، با 26 زن متاهل 20 تا 50 ساله در شهر تبريز مصاحبه نيمه‌ساخت‌يافته انجام گرفته است. داده‌ها، با استفاده از كدگذاري سه مرحله‌اي؛ باز، محوري و انتخابي تحليل شده‌اند. نتايج، ضمن معرفي سلامت جنسي به‌عنوان مسئله‌اي اجتماعي، نشان داد كه زمينه‌هاي سلامت جنسي را ذيل مقوله هستۀ "چنبره" به معني محدويت مي‌توان فهميد. اين چنبره‌ها شامل؛ آگاهي/اجتماعي‌شدن، كژكاركردي نهادي سلامت، نگرش جنسي جنسيتي، قشري‌گرايي در سلامت، فرهنگ سكوت، چنيره سنت/تقدير، عدم‌حمايت اجتماعي، زيستي/روانشناختي و اقتصادي است. اين چنبره‌هايِ محدويت در ابعاد مختلف، مي‌توانند موانعي جدي سر راه آگاهي و عملكرد مناسب زنان متاهل در زمينه سلامت جنسي ايجاد نمايند. نبود سلامت جنسي مي‌تواند زمينه‌اي براي تهديد سلامت فردي، خانوادگي و اجتماعي قلمداد شود.
چكيده لاتين :
Sexual health is one of the critical but less considered aspects of general
health, especially for women living in developing countries. At the same
time, sexual and reproductive health is regarded as human and social
right in recent era. Sexual health experiences include those beliefs,
attitudes, and behavior which are generally learned and social in their
nature. Present study aimed to scrutinize underlying factors of sexual
health among married women by the use of qualitative method and
Grounded Theory Approach. To this end, semi-structured interviews
were carried out with 26 married women aged 20-50 in Tabriz City,
taking principles of maximum diversity and theoretical sampling. The
collected data were analyzed with three-phase; open, axial, and selective
coding scheme. Beside of introducing sexual health as a social problem,
results showed that, sexual health could be understood under the core
category of Torus, i.e., constraint. Main axial extracted codes were;
awareness/socialization, institutional health dysfunction, gendered sexual
attitude, health formalism, culture of silence, tradition/fatalism, lack of
social support, biological/psychological, and economic Toruses. These
constraints in various aspects, could impede married women from access
to needed sexual health knowledge and practice. Absence of sexual health
can brought about many threats at personal, familial, and societal levels.
