نقش واسطه‌گري ارضاي نيازهاي اساسي روان‌شناختي در رابطه بين ادراك از محيط كلاس و خودتنظيمي تحصيلي

Mediating Role of Basic Psychological Needs in Relationship between the Perceptions of the Classroom Environment and Academic Self-Regulation

پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش واسطه‌اي ارضاي نيازهاي اساسي روان‌شناختي در رابطه بين ادراك از محيط كلاس با خودتنظيمي تحصيلي صورت گرفت و از نوع همبستگي بود. بدين منظور تعداد 225 دانش‌آموز دختر دوره دوم متوسطه از ميان دانش‌آموزان مدارس شهر شيراز در سال تحصيلي 99-1398 به روش خوشه­اي تصادفي انتخاب شدند و مقياس ارضاي نيازهاي اساسي روان‌شناختي گانيه، پرسشنامه خودتنظيمي تحصيلي سواري و عرب‌زاده و پرسشنامه ادراك از محيط كلاس جنتري و همكاران را تكميل كردند. يافته‌هاي حاصل از استفاده از روش آماري مدل‌يابي معادلات ساختاري نشان داد كه متغير ارضاي نيازهاي اساسي روان‌شناختي در رابطه بين ادراك از محيط كلاس و خودتنظيمي تحصيلي نقش واسطه‌اي ‌دارد. بدين معني كه افزايش ادراك مثبت از محيط كلاس (علاقه، چالش، انتخاب و لذت) باعث افزايش ارضاي نيازهاي اساسي روان‌شناختي و سپس خودتنظيمي تحصيلي دانش‌آموزان مي‌شود. بنابراين مي‌توان گفت كه جدا از عوامل اثرگذار آموزشي، ارضاي نيازهاي اساسي روان‌شناختي به عنوان يك متغير واسطه­گر مي‌بايست در جهت بهبود خودتنظيمي تحصيلي مد نظر قرار گيرد.

The goal of this correlation study was to investigate the mediating role of basic psychological needs satisfaction in the relationship between the perceptions of the classroom environment and academic self-regulation. The statistical population encompassed female high school students in Shiraz, studying in 1398- 99. Of this population, a sample of 225 students were selected through cluster random sampling. Participants completed the Basic Psychological Needs Scale, the Academic Self-Regulation Questionnaire, and the Perception of the Classroom Environment Questionnaire. The findings of structural equation modeling showed that satisfying basic psychological needs had a mediating role in the relationship between perception of the classroom environment and academic self-regulation. This implies that increasing the students’ positive perception of the classroom environment (interest, challenge, choice, and pleasure) increases the satisfaction of their basic psychological needs and subsequently their academic self-regulation. Therefore, it can be argued that apart from the effective educational factors, the satisfaction of basic psychological needs should be considered as a mediating variable in fostering the students’ academic self-regulation.