ارزيابي اثر تكانه درآمد نفت بر شاخص سهام در ايران: كاربردي از الگوي ماركوف سويچينگ خودرگرسيون برداري

Evaluating the Effect of Oil Revenue Shocks on the Stock Market Index in Iran: Application of Markov Switching Vector Autoregressive Model

در پژوهش حاضر تأثير شوك درآمد نفت بر شاخص بازار سهام در دوره زماني 1384:1-1397:2 به‌صورت فصلي با استفاده از الگوي ماركف سويچينگ خودرگرسيون برداري بررسي شده است. نتايج نشان مي ­دهد در شرايطي كه شاخص سهام در رژيم پايين باشد شوك مثبت تورم، نرخ ارز و بدهي دولت به شبكه بانكي منجر به افزايش شاخص سهام شده و شوك مثبت نرخ بهره بانكي منجر به كاهش شاخص بازار سهام در تمامي دوره­ ها مي‌شود. همچنين شوك مثبت رشد اقتصادي منجر به افزايش شاخص سهام در بيشتر دوره­ ها شده است، اما در شرايطي كه شاخص سهام در رژيم بالا باشد شوك مثبت درآمد نفت، نرخ بهره و رشد اقتصادي در تمامي دوره ­ها تأثير منفي داشته و كسري بودجه دولت، نقدينگي، تورم، نرخ ارز و بدهي دولت به شبكه بانكي در تمامي دوره­ ها تأثير مثبت داشته است. براساس نتايج پژوهش، چنانچه هدف رشد متعارف در بازار سهام ‌باشد بايستي سياست‌هاي پولي و مالي و همچنين ابزارهاي تحت اختيار بانك مركزي (نقدينگي، نرخ ارز و نرخ بهره) با توجه به سطح و رژيم حاكم بر بازار سهام اتخاذ شوند تا بازار سهام در كشور از مسير و روند خود خارج نگردد. در غير اين صورت، بازار سهام با مي‌تواند نااطميناني زيادي روبرو شود و اين موضوع خود زمينه را براي خروج نقدينگي از اين بازار و انتقال به ساير بازارهاي موازي و ايجاد آثار زيانبار اقتصادي فراهم مي‌كند.

The results show that if the stock index be in the low regime, the positive shock of oil revenues, liquidity, inflation, exchange rate and government debt to the banking network will lead to an increase in the stock index and the shock of economic growth will lead to a decrease in the stock index over time. when the stock index be in the high regime, the shock of the research variables has different behavior in different time periods. Given the high share of oil revenues in the countrychr('39')s budget and also its high share in explaining changes in the stock index, the dependence of the countrychr('39')s economy on oil revenues should be reduced as much as possible, while external shocks such as changes in oil revenues and oil sanctions happened, liquidity, inflation, exchange rate and government debt to the banking network and ultimately the countrychr('39')s economic growth are not so affected that the outcome can be effective in shaping the real behavior of the stock market and if stock market index increased for external shocks, high liquidity that created in the stock market do not lead to harmful economic effects.