دهك‌هاي مختلف هزينه انرژي خانوار و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه خرد مبتني بر بودجه خانوار)

Quantiles of Household Energy Consumption Expenditure and Factors Effecting it (Micro Study Based on Household Budget Data for IRAN)

مطالعه حاضر به بررسي عوامل مؤثر بر دهك‌هاي هزينه مصرف انرژي خانوار با استفاده از داده‌هاي خرد مركز آمار ايران در سال 1397 به روش رگرسيون كوانتيل پرداخته و با استفاده از مباني نظري و مطالعات پيشين اثر عوامل اقتصادي، دموگرافيك، امكانات و تجهيزات، باورها‌ي ديني در الگو بررسي گرديده است. با افزايش درآمد از طبقات پايين به بالاتر (براساس شاخص AEI) هزينه مصرف انرژي خانوار افزايش و اثر آن در دهك‌هاي بالاي هزينه مصرف انرژي خانوار پررنگ‌تر مي‌شود. همچنين افزايش نسبت هزينه‌هاي خوراكي به هزينه كل موجب افزايش هزينه شده است. با بالاتر رفتن سن سرپرست‌ خانوار و افزايش رفاه، هزينه مصرف صعودي و اثر آن با افزايش دهك‌ها نزولي شده و علامت ضريب توان دوم اين متغير منفي و تابع درجه دو آن بعد از رسيدن به نقطه ماكزيمم نزولي مي‌گردد. رتبه تحصيلات دانشگاهي صرفاً در دهك‌هاي پايين هزينه مصرف مؤثر است. زير‌بناي منازل و تعداد اعضاي خانوار هزينه مصرف را در تمامي دهك‌ها به‌طور يكسان افزايش داده است. جالب‌تر اينكه افزايش تجهيزات و امكانات10 در گروه 2 بي‌تأثير و گروه 3 در مقايسه با گروه مرجع تنها در دهك‌هاي پايين هزينه مصرف مثبت گرديد. ضريب باورهاي ديني مطابق انتظار و ساير شرايط دموگرافيك با شواهد و آمار موجود در تغيير هزينه بي‌تأثيرند.

The purpose of this research is to determine factors that determine behavior of different percentiles of household’s energy consumption expenditure through applying quantile regression to micro data of the Statistical Center of. Based on theoretical foundations and past studies, our model studies the effects of economic factors, demographic, appliance used in house and role of religious beliefs. The results show that increasing family income from poor to rich category (base on the AEI) increases household energy consumption expenditure, with this effect more marked in the upper quantiles. We also notice that increased share of food expenditure from the family is accompanied by increasing energy expenditure. We also notice that as the age of household head and household welfare increases, energy consumption increases. This impact however declines as age and welfare increase, leading to a negative signal of age square variable. Awareness of issues related to energy leads to reduced energy consumption amongst lower quantiles headed by someone with university education. Increased size of dwellings and higher number of family members increases consumption expenditure almost equally in different quantiles. Energy expenditure is not affected by additional level 2 facilities and equipment but level 3 equipment use has positive effect in lower quantiles. Religious beliefs and other demographic factors do not have any impact on energy consumption.