بررسي تعاملات بين شاخص‌هاي مراقبت‌هاي سلامتي، نابرابري درآمد و رشد اقتصادي: مطالعۀ موردي ايران

Investigating Interactions among Health Care Indicators, Income Inequality and Economic Growth: A Case Study of Iran

اميد به زندگي و مرگ‌ومير نوزادان ازجمله مهم‌ترين شاخص‌هاي ارزيابي كارايي سيستم سلامت اجتماعي محسوب مي‌شوند. حجم بزرگي از مطالعات انجام شده در حوزۀ اقتصاد بهداشت مربوط به اثرات خطي و يك‌جانبۀ متغيرهاي اصلي كلان اقتصادي اقتصادي ازقبيل نابرابري درآمد و رشد اقتصادي بر روي شاخص‌هاي اقتصاد بهداشت بوده‌اند و كمتر به اثرات دوجانبه و هم‌زمان توجه شده است. ازا ين‌روي، مقاله حاضر به بررسي اثر دوجانبه و هم‌زمان متغيرهاي اشاره شده در اقتصاد ايران مي‌پردازد. بدين‌منظور، دستگاه معادلات هم‌زمان مبتني‌بر متغيرهاي اميد به زندگي، مرگ‌و‌مير نوزادان و رشد اقتصادي با درنظر گرفتن ضريب جيني در معادلات طي دورۀ زماني 1395-1360 برآورد گرديده است. يافته‌ها نشان مي‌دهند كه رشد درآمد ملي به‌طور مثبت و با ضريب تأثير 31% شاخص اميد به زندگي ايرانيان را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد، ولي رشد اختلاف طبقاتي و نابرابري درآمدي، اثري منفي بر اين شاخص داشته است. هم‌چنين، با افزايش بودجۀ مراقبت و بهداشت در ايران، شاخص مرگ‌و‌مير نوزادان رشد منفي چشم‌گير 81% را تجربه نموده است كه اهميت نقش مجلس و قوۀ مقننه در تصويب و ارتقاء بودجه وزارت بهداشت و تسهيل دست‌يابي به سطوح بالاتري از شاخص‌هاي بهداشتي و سلامت را نشان مي‌دهد. درنهايت، برآوردها بيانگر اثر هم‌زمان و مثبت بهبود رشد شاخص اميد به زندگي و اثر معكوس افزايش رشد مرگ‌ومير نوزادان بر رشد اقتصادي مي‌باشد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان‌دهندۀ وجود يك «حلقۀ تقويت‌كننده» بين بهبود شرايط اقتصادي و بهبود شاخص‌هاي اقتصاد سلامت است و شواهدي مبني‌بر وجود رابطه‌اي متقابل و دوجانبه بين متغيرهاي اين دوحوزه در اقتصاد ايران به‌دست آمده است.

Life expectancy and infant mortality are two major indicators for assessing the efficiency of every social health system. The bulk of literature on health economics is related to unilateral influences of macroeconomic variables on health sector indices and less attention has been paid to bilateral and simultaneous effects. Therefore, this paper aims to examine the bilateral and simultaneous impacts of the key macroeconomic variables on life expectancy and infant mortality in Iran during 1981-2018. To this end, by considering the government’s health care expenditures and GINI coefficient, a system of simultaneous equations based on variables of life expectancy, infant mortality and economic growth is developed. The findings indicated that income growth per capita affects the growth of life expectancy index positively by 31%, but the growth of social-class differences or income inequality has a negative effect on this index. Moreover, the escalation of health care budget in Iran has led to slumps in infant mortality rate by 83%. Such outcome exhibits the significant role of government, parliament and legislature in approving and improving the budget of the Ministry of Health and facilitating achievement of higher social-health standards. Finally, findings of present study reflected the simultaneous and positive effects of improving growth of life expectancy and reverse effect of infant mortality growth indices on the economic growth of Iran. The estimations provided evidence on the interactions between enhancing the macroeconomic conditions and improving the health economy indicators and existence of a reinforcing loop between them.