مديريت ‌تزاحمات اجتماعي ناشي از بحران در پرتوي حاكميت قانون؛ مطالعه موردي بيماري كرونا

Management of Social Harassment Caused by the Crisis in the Light of the Law Prevalence (Case study: COVID-19 Disease)

هدف و زمينه: در بحران‌هايي مثل انتشار پاندومي كرونا كه امكانات و منابع به دلايلي كمياب مي‌شوند، افراد براي استيفاي منافع به ناهنجاري روي مي­ آورند و به تبع بحران­ ها تشديد شده، تاب­آوري اجتماعي مختل و ابعاد امنيتي پيدا مي­ كند. در مقابل، دولت­ ها براي مديريت بحران از ابزار اعلام شرايط اضطراري، حكومت نظامي، مجازات ­هاي قاطع و محدوديت ­هاي ضروري استفاده مي­ كنند. در ايران، اين مسئله در تصور تضييع برخي حقوق و دسترسي­ ها موجب بروز برخي درگيري‌هاي اجتماعي شد كه بعضاً به دادگستري خصوصي و اقدامات خودسر برخي انجاميد. سوال مقاله عبارت است از اين‌كه: «چگونه مي‌توان در يك نظام قانونمند، از بروز تزاحمات اجتماعي جلوگيري كرد و مانع ناهنجاري در جريان بحران‌ها از جمله بحران بيماري‌هاي واگيردار شد؟». روش تحقيق: روش تحقيق در اين مقاله، گردآوري كتابخانه­اي است و روش تحليل، توصيفي محسوب مي شود. هدف اين پژوهش «بررسي رابطه عملكرد دولت و بروز ناهنجاري­ هاي اجتماعي در ايام وضعيت­ هاي اضطراري سلامت از جمله كرونا» به جهت «ارائه راه‌كار­هاي حقوقي (اعم از وضع يا اجراي قانون) پيشگيري از ناهنجاري­هاي اجتماعي» است. يافته­ ها و نتيجه‌گيري: تحقيقات نشان مي ­دهد بروز ناهنجاري اجتماعي در شرايط مفروض، به دو عامل بازمي­گردد: اول ادراكات اجتماعي مردم از دسترسي نابرابر ايجاد شده در اثر عملكرد دولت؛ و دوم نظام مديريت وضعيت اضطراري مستقرشده توسط دولت. پيشنهاد مقاله اين است كه دولت بايد با شفافيت خبري و وضع و اجراي قانون در برخي عرصه­ هاي ارائه حمايت ­هاي اقتصادي و خدمات اجتماعي، ضمن تضمين حقوق بنيادين افراد و دسترسي برابر افراد به امكانات اساسي، از تزاحمات اجتماعي جلوگيري كند.

Background and aim: In crises such as the spread of the Corona pandemic, where facilities and resources become scarce for various reasons, people turn to anomalies to pursue benefits, and consequently the crises are intensified, social resilience is disrupted and is associated with security dimensions. In contrast, governments use some tools to manage the crisis: declaring a state of emergency, curfew, decisive punishment, and essential restrictions. In Iran, this issue led to some social disputes in the notion of spoiling of some rights and accesses, some of which led to private justice and self-willed actions, while the government could prevent it. The question raised in the article is: "In a law-abiding system how could we prevent social unrest and how could we prevent anomalies during crises such as crisis of contagious diseases?" Method: The research method in this article is library collection and the analysis method is of descriptive type. The present study aims to "investigate the relationship between government performance and emergence of social anomalies in times of health emergencies, including Corona" in order to "provide legal solutions (whether enacting law or enforcing law) to prevent social anomalies." Findings and Conclusion: Researches show that the emergence of social anomalies under the assumed conditions goes back to two factors: first, people's social perceptions of unequal access created due to government performance; second, the emergency management system deployed by the government. The article proposes that the government should prevent social harassment through news transparency and enactment and enforcement of law in some areas of economic support and social services, while guaranteeing the fundamental rights of individuals and their equal access to basic facilities.