اولويت‌بندي عوامل استراتژيك رشد پوياي تجارت گاز ايران در تعاملات منطقه‌اي

Prioritizing strategic factors for the dynamic growth of Iran's gas trade in regional interactions

امروزه انرژي به يكي از مولفه‌هاي اصلي قدرت در روابط بين الملل تبديل شده و نقش يك پيشران موثر را در پيوند دادن عرصه‌هاي مختلف سياست و اقتصاد، اعم از ملي و فراملي بازي مي‌كند. مطالعه حاضر با هدف الويت بندي عوامل استراتژيك رشد پوياي تجارت گاز ايران در تعاملات منطقه‌اي انجام شده است. اين پژوهش از نظر هدف يك پژوهش كاربردي و از منظر روش و بازه زماني گردآوري داده‌ها در دسته پژوهش‌ پيمايشي-مقطعي قرار دارد. ابزار اصلي گردآوري داده‌ها، پرسشنامه خبره مي‌باشد. قلمرو مكاني شركت ملي گاز ايران است. جامعه آماري منتخب از خبرگان دانشگاهي و مديران شركت گاز ايران به تعداد 15 نفر است كه با استفاده از روش‌ نمونه‌گيري غيراحتمالي و هدفمند انتخاب شده‌اند. جهت شناسايي الگوي روابط و الويت‌بندي عوامل استراتژيك رشد پوياي تجارت گاز ايران در تعاملات منطقه‌اي از روش تركيبي DEMATEL-ANP استفاده شده است. اين پرسش كه مهمترين عوامل استراتژيك رشد پوياي سهم تجارت گاز ايران در تعاملات منطقه‌اي كدامند؟ روابط علّي ميان عوامل استراتژيك رشد پوياي سهم تجارت گاز ايران در تعاملات منطقه‌اي چگونه است؟ محور اصلي اين پژوهش را تشكيل مي‌دهد. نتايج نشان داد شاخص اهميت مسئله ديپلماتيك و عوامل سياسي از بيشترين اهميت در ميان تمامي شاخص‌ها برخوردار است. همچنين انرژي و خطوط انتقال انرژي با فراهم كردن بستري مناسب جهت تعاملات منطقه‌اي، نماد پايداري از يك همكاري و وابستگي متقابل بوده و فضاي مناسبي را براي جذب سرمايه‌گذاري خارجي فراهم مي‌كند. درواقع انرژي به ابزار كارآمدي در ديپلماسي تبديل شده كه مي‌تواند تعاملات منطقه‌اي را به ارمغان بياورد.

Today energy has become one of the main components of power in international relations and plays the role of an effective driver in linking various areas of politics and economics, both national and transnational. The present study aims to prioritize the strategic factors of the dynamic growth of Iran's gas trade in regional interactions. This research is in the category of survey-cross-sectional research in terms of the purpose of an applied research and in terms of method and time period of data collection. The main tool for data collection is an expert questionnaire. The location is the National Iranian Gas Company. The statistical population is selected from 15 university experts and managers of Iran Gas Company who have been selected using non-probability and purposeful sampling method. The DEMATEL-ANP combined method has been used to identify the pattern of relationships and prioritize strategic factors for the dynamic growth of Iran's gas trade in regional interactions. The question is what are the most important strategic factors? What are the causal relationships between the strategic factors? The main focus of this research is. The results showed that the importance of diplomatic issues and political factors is the most important among all indicators. Also, energy and energy transmission lines, by providing a suitable platform for regional interactions, are a symbol of sustainability of a cooperation and interdependence and provide a suitable space for attracting foreign investment. In fact, energy has become an effective tool in diplomacy that can bring about regional interactions.