گريز از جنبه هاي تاريكOCB با معرفي رفتار شهروندي سازماني راهبردي

Escaping from the Dark Sides of OCB by Introducing Strategic Organizational Citizenship Behavior

هدف اين پژوهش، تبيين الگوي رفتار شهروندي سازماني راهبردي مبتني‌بر جنبه هاي تاريك آن است. لذا در اين پژوهش سعي شده است ابتدا با بررسي جنبه هاي تاريك OCB، به كاهش خلأنظري رفتار شهروندي سازماني كمك شود و با شناسايي آنها در سطوح مختلف، مدلي مفهومي از آثار زيانبار شناسايي‌شده به‌همراه راهكارهاي كاربردي جهت گريز از اين جنبه هاي تاريك ارائه گردد و در مرحله آخر رفتار شهروندي سازماني با معرفي راهبردهاي مبتني‌بر راهكارهاي معرفي‌شده توسعه داده شود. بدين‌ترتيب، مجموعه دانسته هاي موجود توسعه داده شده و نوعي تحقيق بنيادي از نوع كيفي تلقي مي شود. لذا جهت توسعه مفهوم از الگوي هيبريد به‌عنوان راهبرد انجام پژوهش و روش كيفي تحليل مضمون به‌همراه مصاحبه هاي خبرگي جهت استخراج مفاهيم و تعديل مدل استفاده شده است. نتايج اين پژوهش ارائه سه دسته راهبرد تجويزي در كنار مدل اصلي OCB جهت گريز از جنبه هاي تاريك است كه مفهوم رفتار شهروندي سازماني راهبردي يا OCB+S ر شكل مي‌دهند

Abstract The purpose of this study is to explain the model of strategic organizational citizenship behavior based on its dark sides. Therefore, it has been tried to help reduce the theoretical gap of organizational citizenship behavior by examining the dark sides of OCB and, by identifying them at different levels, the conceptual model of the identified harmful effects has been presented along with practical solutions for avoiding these dark sides. Thus, organizational citizenship behavior has been developed by introducing strategies based on the presented solutions. By doing so, a set of the existing body of knowledge was developed, which was considered as a fundamental research of a qualitative type. Therefore, a hybrid model was applied as a research strategy and a qualitative method of content analysis along with expert interviews were extracted the concepts and to modify the model. The findings present three categories of prescriptive strategies by the side of the main OCB model to avoid the dark sides that formed the concept of Strategic Organizational Citizenship Behavior or OCB+S.