پديد آورندگان :
محمدي‌پور، علي دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه گياه پزشكي، مراغه ،ايران , قره‌خاني، غلامحسين دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه گياه پزشكي، مراغه ،ايران , رنجبر اقدم، حسين سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور، تهران، ايران , كيهانيان،علي اكبر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور، تهران، ايران
كليدواژه :
دما , Bactrocera oleae , مدل خطي , نياز گرمايي
چكيده فارسي :
مگس ميوه زيتون Bactrocera oleae (Rossi) (Dip:Tephritidae) ، يكي از مهمترين و اصلي‌ترين آفاتي است كه به زيتون حمله مي‌كند و در سرتاسر مناطق زيتون كاري جهان، به خصوص در كشورهاي مديترانه باعث كاهش جدي توليد زيتون ميشود، و در بعضي سالها به دليل شرايط مناسب آب و هوايي موجب خسارت اقتصادي بالايي ميشود. اين آفت با تغذيه از ميوه‌هاي زيتون باعث كاهش كميت و كيفيت زيتون كنسروي و همچنين روغن زيتون ميشود. در اين تحقيق، تأثير دما به عنوان مهمترين عامل محيطي مؤثر بر رشدونمو مگس ميوه زيتون، مورد مطالعه قرار گرفت. طول دورۀ رشدونمو دوره جنيني)تخم(، تخم+ لارو، شفيرگي و كل دوره نابالغ مگس ميوه زيتون از منطقه طارم سفلي در سه نقطه سياهپوش، قوشچي و كلج در دامنۀ دمايي 30- 10 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 70-60 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي ثبت شد. بر اساس تجزيه واريانس دادهها، دما روي طول دورۀ رشدونمو مراحل رشدي مگس ميوه زيتون را در سطح احتمال پنج درصد تحت تأثير قرار داد و افزايش دما، كاهش طول دورۀ رشدونمو را به دنبال داشت. مدلهاي خطي روز-درجه و ايكموتو به منظور توصيف رشدونمو تابع دماي مگس ميوه زيتون مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتايج بهدست آمده در سياهپوش، قوشچي و كلج نياز گرمايي مرحله رشد جنيني تخم به ترتيب 45/63، 28/71 و 68/63 روز-درجه، براي مرحله تخم+ لارو نيز به ترتيب 18/209، 83/215 و 68/159 روز-درجه، مرحله شفيرگي به ترتيب 44/159، 15/183 و 55/177 روز-درجه و كل دوره نابالغ نيز 51/348، 94/396 و 40/338 روز-درجه با به كارگيري مدل ايكموتو بهدست آمد. علاوه بر اين آستانه پايين دماي رشدونمو براي نقاط اشاره شده در مرحله تخم به ترتيب 67/6، 33/6 و 71/6 درجه سلسيوس، براي مرحله تخم+ لارو 04/8، 96/6 و 43/9 درجه سلسيوس، در مرحله شفيرگي 72/9، 35/9 و 45/9 درجه سلسيوس و براي كل دوره نابالغ 31/9، 41/8 و 39/9 درجه سلسيوس برآورد شد.
چكيده لاتين :
Olive fruit fly, Bactrocera oleae (Rossi) (Dip: Tephritidae), is one of the most important and main pests that attack olives around the world, especially in Mediterranean countries. The fly larvae seriously reduces olive production, and in some successful years due to the favorable weather conditions, they cause high economic damage to olives. This pest typically reduces the measurable quantity and superior quality of canned olives as well as olive oil after attacking olive fruits. In this study, the desired effect of specific temperatures was studied as the key environmental factor undoubtedly affecting the continuous growth of olive fruit flies. Development time of incubation period for egg, larva, pupal stage, as well as total immature stages of the olive fruit fly were recorded in temperatures ranging 10-30°C, 60-70% RH, and a photoperiod of 16: 8 h (L:D). Based on the ANOVA, the specific temperature along the growth period inevitably affected significantly developmental time of the olive fruit fly at 5% probability level and the increase in temperature allegedly followed a decrease in developmental time. Degree-Day and Ikemoto linear models were used to describe temperature-dependent development of the olive fruit fly. Based on the obtained results in Siahpoush, Qushchi and Kallaj regions, the heat requirements for embryonic development of eggs were obtained 63.45, 71.28 and 63.68 days-degrees, for the egg+ larva stage were 209.18, 215.83 and 159.68 days-degrees, pupae stage were obtained 159.44, 183.15 and 175.55 days-degrees and the total immature stages were 348.51, 396.94 and 338.40 days-degrees, respectively, using Ikemoto model. In addition, the low threshold temperature of growth which estimated using Ikemoto linear model for the points mentioned were as follow: for embryonic developmental stages of eggs were 6.67, 6.33 and 6.71°C, for the egg + larva stage were 8.04, 6.96 and 9.43°C, for pupa stage were 9.72, 9.35 and 9.45°C and for the total immature stages were 9.31, 8.41 and 9.39°C, respectively.
