مقايسه عملكرد نظريه قيمت‌گذاري آربيتراژ مبتني بر ريسك نامطلوب و مدل بتاي پاداشي در پيش‌بيني بازده سهام شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

Comparing the performance of downside arbitrage pricing theory (D-APT) and reward beta approach (RBA) in predicting stock returns in Tehran Stock Exchange

افراد فعال در حوزه مالي براي اتخاذ تصميمات بهينه از ابزارهاي مختلفي استفاده مي‌كنند. يكي از مهم‌ترين اين ابزارها بازده مورد انتظار سهام شركت‌هاست كه آن را توسط مدل‌هايي پيش‌بيني مي‌كنند. در اين مطالعه مدل بتاي پاداشي و نظريه قيمت‌گذاري آربيتراژ مبتني بر ريسك نامطلوب مورد بررسي قرار گرفته و مقايسه شده‌اند. براي آزمون مدل بتاي پاداشي دوره پژوهش به دو دوره تقسيم شده است كه در دوره اول ضرايب بتا تخمين زده شده و در دوره دوم به عنوان متغير توضيحي جهت آزمون اين مدل مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در بررسي نظريه قيمت‌گذاري آربيتراژ مبتني بر ريسك نامطلوب تنها انحرافات پايين‌تر از ميانگين در محاسبه بازده سهام و بازده اين متغيرها در نظر گرفته مي‌شوند. براي آزمون اين مدل نيز جهت تخمين همزمان ضرايب و صرف ريسك‌ متغيرها از سيستم رگرسيون‌هاي به ظاهر نامرتبط غيرخطي تكراري استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه طي دوره 1380 تا 1397 در مورد سهام با ارزش بازار كوچكتر، نظريه قيمت‌گذاري آربيتراژ مبتني بر ريسك نامطلوب عملكرد بهتري در پيش‌بيني بازده در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به مدل بتاي پاداشي از خودنشان مي دهد

Activists in finance use various instruments to make optimal decision. One of the most important instruments is stocks expected return that is predicted by some models. In this study two methods named reward beta approach and downside arbitrage pricing theory are investigated and compared. To test reward beta model sample period is divided into two sub-periods. First beta coefficients are estimated in the first period and then are used as explanatory variables to test the model in the second period. In investigating downside arbitrage pricing theory, only downside deviations of mean in calculating macroeconomic variables and stock returns are considered. To test this model, in order to predict beta coefficients and risk premiums of variables simultaneously, iterated nonlinear seemingly unrelated regression are used. The results indicate that during the period 1380-1397 in the case of stocks with lower market value, downside arbitrage pricing theory has better performance in predicting returns in Tehran Stock Exchange compared with reward beta approach.