تحليل سحرانگيزي پديده هاي طبيعي اسطوره اي در گرشاسب نامه با تاكيد بر رابطه سه محور آنيميسم، مانا و فتيشيسم

Analysis of natural mythological mysterious phenomena in Garshasp nameh with emphasis upon the relationship of three axes of animism, Mana, and Fetishism

بشر براي در امان بودن از خشم طبيعت به تقديس مظاهر طبيعت پرداخته و اين تقدس سبب شده است كه انسان هاي بدوي براي مظاهر طبيعي، قدرت سحر و جادو، نيروي مافوق طبيعي و يا روح قايل شوند. بدين ترتيب مذاهب فتيش (قدرت جادو)، مانا (نيروي مافوق طبيعي) و آنيميسم (روح) شكل گرفته است. برخي اسطوره ها، زاده طبيعت و اعتقادات ديني آن سرزمين است از آن جايي كه بنا بر نظر برخي پژوهش گران، حماسه ها زاييده اسطوره هستند؛ بنابراين وجود پديده هاي سحرانگيز در آن ها امري طبيعي است. گرشاسب نامه اسدي توسي نيز اين گونه است. در اين پژوهش نگارنده درصدد است تا به شيوه توصيفي- تحليلي پديده هاي طبيعي در گرشاسب نامه را كه خاصيت سحرانگيز دارند، تحليل نمايد. نتايج پژوهش بيان گر اين است كه آيينه قدرت شفابخشي، سنگ قدرت ريزش باران و زايندگي زنان، كمربند افزون دهنده قدرت پهلوان، درخت قدرت شفاي بيماران، و... پر پرنده شفاي بيماران، چشمه شامل قدرت ياري گري و شفابخشي؛ گياه داراي نيروي شجاعت و شفا بخشي، شادي آور و خواب آور؛ آب داراي قدرت حيات بخشي، گرز گرشاسب قدرت پهلواني فوق العاده است. بنابراين مي توان گفت پديده هاي طبيعي سحرانگيز به عنوان فتيش و نيرو عمل مي كند و روح موجود در آن ها نقش مانا و آنيميسم دارند.

In order to be safe from the nature’s wrath man started to worship manifestations of nature and this matter made primitive men to attach the power of magic and spell, supernatural force or spirit to the natural phenomena. In this way fetishism sect (power of magic) Mana (supernatural force) and Animism (spirit) took form. Certain myths are inherent in the nature and religious beliefs of a land since according to the view of some scholars epics are born from myths therefore the existence of mysterious phenomena in them is a natural affair. Asadi Tusi’s Garshasp nameh is a fine example. Using descriptive analytic method the purpose of this article is to analyze the natural phenomena in Garshasp nameh which has mysterious characteristics. The results obtained show that mirror has the healing power, stone has the power to make rain and make women fertile, belt increases warrior’s might, tree has the power to heal patients, bird’s feather also cures patients, spring both heals and offers help, plant has the power of bravery, has healing properties, tends to be a promoter of sleep and an aphrodisiac, water revives, and Garshasp’s mace has extraordinary power. It is concluded that mysterious natural phenomena act as a force and a fetish, and the spirit within them has the role of Mana and Animism.