عوامل زمينه‌ساز قانون‌گريزي در ادارات شهر اهواز

زمينه و هدف: يكي از دغدغه‌هاي اصلي همۀ دولت‌ها، نهادينه‌كردن قانون در ساختار اداري است؛ اما در واقعيت و متناسب با وضعيت كشورها، همواره ميزاني از قانون‌گريزي وجود دارد. هدف اصلي پژوهش حاضر، بررسي عوامل زمينه‌ساز قانون‌گريزي در ادارات شهر اهواز است.روش: اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي بوده و در زمره پژوهش‌هاي كيفي قرار مي‌گيرد. افراد مورد مطالعه، كارمندان اداري شهر اهواز در 1399 بوده كه از طريق روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شده‌اند. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، مصاحبۀ نيمه ساختاريافته بود و داده‌هاي حاصل از مصاحبه بر مبناي روش تحليل مضمون مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت.يافته‌ها: در فرايند تحليل بر مبناي مضامين پايه، ده مضمون سازمان‌دهندۀ تعاملات درون قومي، حمايت‌گري قومي، نظارت شكلي، ضعف در برخورد با افراد متخلف، تغيير ارزش‌هاي مرتبط با قانون‌مندي، فشار قانون‌گريزي، بي‌علاقگي شغلي و بي‌تفاوتي به منافع سازماني به دست آمد؛ كه درنهايت چهار مضمون فراگير «شبكه روابط قومي، ضعف نظارت سازماني، كاهش قبح قانون‌گريزي و ضعف تعهّد سازماني» به‌عنوان عوامل زمينه‌ساز در ايجاد قانون‌گريزي مشخص شدند.نتيجه‌گيري: با توجه به ديدگاه كارمندان دربارۀ عوامل زمينه‌ساز قانون‌گريزي بايد از طريق مداخلاتي همچون «حاكم‌نمودن مناسبات شهروندي در سطح جامعه، تقويت نظارت سازماني در بُعد كمّي و كيفي، تقويت ارزش‌هاي همسو با قانون‌مندي و نهادينه‌كردن مديريت علمي» قانون‌مندي را در بين كارمندان افزايش داد.