مطالعۀ جامعه‌شناختي تأثير فضاي مجازي بر ارتكاب جرم جوانان و نوجوانان (مطالعۀ موردي: جوانان و نوجوانان زنداني در زندان‌هاي استان سيستان و بلوچستان)

زمينه و هدف: با توجه به ابعاد گسترده و گوناگون جرائم فضاي مجازي، انجام تحقيقات و مطالعات عميق در خصوص پيشگيري از اين‌گونه جرائم ضروري است. تحقيق حاضر با هدف بررسي جامعه‌شناختي تأثير فضاي مجازي در ارتكاب جرم جوانان و نوجوانان انجام شد.روش: اين تحقيق به لحاظ هدف، كاربردي و ازنظر ماهيت و روش بررسي، از نوع تحقيقات توصيفي تحليلي و ازنظر روش گردآوري اطلاعات نيز از نوع پيمايشي است. جامعۀ آماري آن، شامل تمامي جوانان و نوجوانان 12 تا 29 سال مرتكب جرائم اينترنتي و زنداني در زندان‌ها و كانون‌هاي اصلاح و تربيت استان سيستان و بلوچستان بوده است. با توجه به در دست نبودن حجم كل جامعۀ آماري، حجم نمونه به‌طور تقريبي 300 نفر محاسبه گرديد كه به روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي، انتخاب شدند. داده‌ها در دو سطح آمار توصيفي و استنباطي با بهره‌گيري از آزمون كولموگروف اسميرنف، آزمون همبستگي پيرسون و اسپيرمن، تي نمونه مستقل و رگرسيون چندگانه و با نرم‌افزار 22Spss مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند.يافته‌ها: بين متغيرهاي ميزان استفاده از فضاي مجازي (0/008=p)، اعتياد به فضاي مجازي (0/003=p)، نبود نظارت و كنترل در فضاي مجازي (0/003=p) و گمنامي و ناشناس بودن در فضاي مجازي (0/001=p) و متغير ارتكاب جرم جوانان و نوجوانان رابطۀ مثبت و معناداري وجود دارد. بين متغير پايگاه اقتصادي و اجتماعي (0/002=p) و ارتكاب جرم جوانان و نوجوانان رابطۀ معناداري وجود دارد. همچنين متغيرهاي پيش‌بين تحقيق، درمجموع حدود 32 درصد از واريانس متغير ملاك (ارتكاب جرم) را تبيين مي‌كنند.نتيجه‌گيري: با توجه به گسترش استفاده از فضاي مجازي و ناشناس بودن افراد در آن، ميل به ارتكاب جرم افزايش يافته است؛ بنابراين يكي از راه‌هاي كنترل جرم و كاهش آن، نظارت بر فضاي مجازي است.