عرفان و تمدن؛ كاوشي در مشاركت سياسي عرفا و متصوفه با تكيه بر نقد قدرت

Mysticism and Civilization: Exploring the Political Participation of Mystics and Sufis Focusing on Critique of Power

به رغم وجود برخي گزارش ها در خصوص دوري نهاد عرفان و تصوف از سياست از يك سو و وجود برخي گزارش ها بر مديحه گويي عارفان و صوفيان نسبت به حكومت و قدرت از ديگر سو و تعميم اين دو از سوي برخي به ميراث اصلي اين جريان، به نظرمي رسد كنشگري فعال متصوفه در شيون مختلف اجتماعي و تازيدن آن ها به حكومت و نقد قدرت، افق هاي جديدي از ميراث تصوف و نقش تمدني آن ها را پيش نهد. اين پژوهش با بهره گيري از الگوي تحليل پيام، سعي دارد از خلال گزاره هاي تاريخي و ادبي ، نقش آفريني صوفيان صافي ضمير را در بطن رخدادهاي سياسي موردبررسي و تحليل قراردهد. به نظرمي رسد، عارفان به عنوان قشري تاثيرگذار و در برخي مقاطع رهبران معنوي جامعه به لحاظ روش و ابزار، پيام خود را، مستقيم، غيرمستقيم، شفاهي و مكتوب و در قالب هاي ديگر به اركان قدرت رسانده اند چنان كه به لحاظ مخاطبان نقد، خلفا، پادشاهان وزرا، امراي محلي، حكومت گراني اند كه موردنقد عرفا بوده اند. به لحاظ محتواي نقد نيز عارفان در قلمروهايي چند ازجمله استبداد، بي عدالتي، ظلم و ستم صاحبان قدرت، گماردن افراد نالايق به پست هاي حكومتي، زبان به انتقاد گشوده اند، واقعيتي كه از دستاوردهاي آن، اثبات حضور اخلاق ، شريعت و عرفان در سياست و نقش آفريني عرفا در نظام سياسي تمدن اسلامي بوده است.

Despite some reports of mysticism and Sufism's distance from politics and its generalization to the main point of view of this movement, the existence of a discourse of critique of power and development and the completion of this discourse in the form of a complete message that has precise content, clear audience and logical means of transmission. It shows the activism and political participation of mystics and mystics. Criticisms that sometimes lead the analyst to the political participation of Sufism in the existence of a deep socio-political base. Utilizing the model of analyzing the message of critique of the power of this effective institution, this study tries to examine and analyze the role of pure heart Sufis in the heart of political events during historical and literary propositions. One of the only achievements is the constant presence of morality and sharia alongside power and politics. Based on historical evidence and authentic mystical sources, mystics, as one of the most influential sections of society and at some times spiritual leaders in various forms, direct and indirect, oral and written, have criticized the pillars of power. As for the critics of the critics, the caliphs, the kings of the ministers, the local rulers, the rulers who have been criticized by the mystics. The appointment of incompetent people to government positions has opened the door to criticism