تحليل رمزشناختي داستان «روغن بنات النعش» در كتاب كشف الاسرار و مكاشفات الانوار روزبهان بقلي شيرازي

Cryptanalysis of the Story of “Rowghan Bannatunnash” in Kashfulasrar and Mokashefatulanvar by Ruzbahan Boghli Shirazi

اين مقاله به بررسي رمزشناختي يكي از داستان هاي كتاب كشف الاسرار و مكاشفات الانوار روزبهان براساس نمادهاي اديان ايران باستان اختصاص دارد. در اين بررسي رمزهاي داستان با توجه به روايات متن هاي مقدسي؛ چون اوستا، بندهشن، دينكرد و... باز تعريف شده است. به نظرمي رسد روزبهان در توصيف چنين داستان هايي به صورت ناخودآگاه، تحت تاثير نمادهايي از اساطير و اديان ايران باستان قرارداشته است. باتوجه به شيوه صريح و مكرر استفاده از اين نمادها مي توان گفت كه به احتمال زياد آشنايي روزبهان با متون پهلوي (فارسي ميانه) زمينه لازم را براي استفاده وي از چنين نمادهايي ايجادكرده است. نتايج حاصل از مقاله حاضر نشان مي دهد كه در داستان مورد بررسي نويسنده به آيين تشرف و نوزايي قهرمان، آن هم پس از گذر از هفت مرحله كمال نظر داشته است و البته اين مفاهيم را با استفاده از اصطلاحات عرفاني ايراني اسلامي تبيين كرده است.

This study focuses on the approaches to symbolism in a story of Kashf al-asrar (Unveiling of Secrets) and Mokashefat al-Anvar (Revelation of Lights) written by Ruzbihan based on the religious symbols in ancient Iran. The symbols of the story are redefined by virtue of sacred texts such as Avesta (The sacred writing of Zoroastrianism), Bundahisn (meaning “Primal creation”), Denkard (Acts of the religion), etc. It seems Ruzbihan had been influenced unconsciously by the symbols of mythology and religions of ancient Iran. Considering direct and frequent use of such symbols it can be said that Ruzbihan was most probably familiarized with Pahlavi (The main form of the Middle Persian language, existing from the 3rd to the 10th centuries, evidenced esp. in Zoroastrian texts and commentaries. Also, the writing system, of Aramaic origin, in which these texts were written): that is why he used such symbols. The finding from present article indicate the writer of the story had focused on the regeneration of the hero and his embrace to a religion after seven steps of perfection and course,the writer explicated these concepts by Iranian – Islamic expressions.