برآورد زيان مالي ناشي از كوكسيديوز در مرغ هاي گوشتي

مقدمه و هدف: درك خسارت ناشي از بيماري هاي دام و طيور با شناخت سهم هزينه هاي غيرمستقيم مانند زيرساخت ها، خدمات، هزينه هاي مستقيم پرورش و تلفات سبب ارايه مديريت بهتر و افزايش بازدهي اقتصادي آنها خواهد شد. بنابراين هدف از اين تحقيق ارزيابي زيان مالي ناشي از بيماري كوكسيديوز در واحدهاي پرورش مرغان گوشتي و مرغان مادر گوشتي بود. مواد و روش ها: اطلاعات مورد استفاده در اين تحقيق از ۱۶ مزرعه ي پرورش مرغ گوشتي (۱۲ مزرعه) و مرغ مادر گوشتي (۴ مزرعه) در استان گيلان جمع آوري شد. جهت برآورد زيان مالي ناشي از كوكسيديوز در جوجه هاي گوشتي از مدل طراحي شده توسط ويليامز با اندكي تغييرات بر اساس شزايط پرورشي در ايران استفاده گرديد.يافته ها: نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه ميانگين زيان ناشي از كوكسيديوز در يك مزرعه مرغ مادر گوشتي 30 هزار قطعه اي و يك واحد پرورش مرغ گوشتي 50 هزار قطعه اي به ترتيب برابر 225 و 333 ميليون ريال مي باشد. در واحدهاي پرورش مرغان گوشتي تجاري، تلفات، كاهش وزن بدن و افزايش ضريب تبديل غذايي بيشترين اثر را در زيان ناشي از كوكسيديوز به خود اختصاص دادند. اين در حالي است كه در مزارع مرغ مادر گوشتي بيشترين زيان ناشي از كوكسيديوز مربوط به تلفات و معادل 54/41 درصد بود. پس از تلفات ناشي از كوكسيديوز، عوامل مرتبط با واكسيناسيون، درمان، كاهش توليدتخم مرغ و كاهش جوجه درآوري به ترتيب 22/63، 10/51، 7/86 و 4/57 درصد از زيان ناشي از كوكسيديوز را به خود اختصاص دادند. در مرغداري هاي كوچك به علت كاهش هزينه سربار سهم زيان ناشي از تلفات نسبت به مرغداري هاي بزرگ كمتر است. از طرفي در مرغداري هاي كوچك نحوه مديريت مرغ ها در زمان درگيري گله بهتر و با دقت بيشتري انجام مي گردد. نتيجه گيري: با توجه به زيان مالي ناشي از كوكسيديوز استفاده از محصولات طبيعي شامل عصاره هاي قارچ، گياهي و پروبيوتيك ها براي كاهش مشكلات ناشي از كوكسيديوز ضروري است. علاوه بر آن در مناطقي كه كوكسيديوز شيوع بيشتري دارد لازم است تا تا مرغداران گوشتي و مادر گوشتي جهت پيشگيري از اين بيماري به ترتيب داروهاي كوكسيديواستات و واكسيناسيون را در برنامه خود داشته باشند. در تحقيقات آتي علاوه بر تفكيك نوع و منبع عفونت، تعداد گله هاي مورد بررسي جهت محاسبه زيان مالي ناشي از كوكسيديوز افزايش و حتي الامكان داده هاي جمع آوري شده مربوط به اقليم هاي مختلف كشور باشد.