بازتعريف مفهوم غيبت با تحليل تعاريف غيبت و اجزاي ماهيت آن در منابع فقه و اخلاق

«غيبت» به‌عنوان يكي از مهم‌ترين گناهان زبان و داراي مفاسد فراوان فردي و اجتماعي، همچنان به لحاظ ماهيت براي اكثريت مردم ناشناخته است. گاهي هرگونه سخن دربار ديگري را مصداق غيبت معرفي مي‌كنند و گاهي بيان عيب ديگري را به بهانه‌هاي مختلف، مصداق غيبت نمي‌دانند. وجود مستثنيات فراوان براي غيبت، بر ابهام آن افزوده است. سؤال اين است كه اركان غيبت كدام‌اند؟ منظور از «عيب» چيست؟ آيا قصد فاعل غيبت در تحقق غيبت، تأثير دارد؟ بدگويي پشت سر چه كسي يا كساني، مصداق غيبت است؟ و مواردي از اين قبيل، در اين پژوهش بررسي شده است. هدف از بررسي حقيقت غيبت در اين پژوهش، ارائ تعريف جامع براي غيبت و تبيين برخي ابهامات است. روش اين پژوهش، تحليلي ـ توصيفي و روش جمع‌آوري اطلاعات، كتابخانه‌اي و همراه با بررسي تعاريف مطرح‌شده در منابع فقه و اخلاق، در مورد مفهوم غيبت و اركان و ماهيت و اجزاي آن است. براين‌اساس، غيبت عبارت است از: وارد كردن نقص معنوي و تحقير انسان محترم، پشت سر او، با سخن گفتن، نوشتن يا اشاره كردن، به قصد كم كردن از ارزش او نزد مخاطب، بدون غرض و مصلحت بزرگ‌تر از مفسده تحقير انسان محترم، اعم از اينكه داراي آن عيب باشد، يا نه و اينكه آن عيب در او پنهان باشد، يا آشكار.