تحليل چندسطحي رابطه محبوبيت والدين، شكل‌گيري طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه و كمال‌طلبي نوجوانان تيزهوش

زمينه: رفتار اعضاي خانواده تابعي از رفتار ساير اعضاي خانواده است كه مستقيماً بر يكديگر اثر دارند. طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه و كمال‌گرايي، هر دو به شدت متأثر از بافت خانواده مي‌باشند كه در دانش‌آموزان تيزهوش عملكردي مختل دارند، اما بررسي علل شيوع آن در بستر خانواده مغفول مانده است. هدف: هدف مطالعه حاضر آزمون رابطه محبوبيت والدين و شكل‌گيري طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه با كمال‌طلبي نوجوانان تيزهوش براساس تحليل چندسطحي بود. روش: روش مطالعه حاضر همبستگي براساس مدل چندسطحي بود. جامعه آماري مطالعه حاضر در سطح فردي شامل كليه دانش آموزان متوسطه مدارس تيزهوشان دخترانه شهر تهران، و در سطح محيطي شامل والدين دانش آموزان بود. در اين مطالعه به ازاي هر متغير سطح بالاتر (پدر يا مادر)، سه متغير سطح فردي (دانش‌آموز) انتخاب شد. در مطالعه حاضر 100 نفر (50 پدر و 50 مادر) به عنوان نمونه سطح بالاتر، و تعداد 300 نفر دانش‌آموز نيز به عنوان نمونه سطح فردي انتخاب شد. گروه نمونه به پرسشنامه‌هاي مقياس محبوبيت والدين افروز و همكاران (1394)، مقياس كمال‌گرايي هيل و همكاران (2010) و طرحواره‌هاي ناسازگار اوليه ريجكبوئر و دبو (2010) پاسخ دادند. يافته ها: با استفاده از تحليل دوسطحي، نشان داده شد كه در متغيرهاي سطح دانش‌آموز، طردشدگي و انتظارات مبالغه‌آميز اثر مثبتي بر كمال‌گرايي منفي داشتند (0/001)، و در متغيرهاي سطح خانواده نيز اثر محبوبيت پدر بر كمال‌گرايي منفي معني‌دار بود (0/05). همچنين مقدار پايايي مدل (0/70) نيز برازش مناسب مدل اول و دوم را نشان مي دهد. نتيجه‌گيري: نتايج بطور كلي نشان داد متغيرهاي سطح دانش‌آموز و خانواده در پيش‌بيني كمال‌گرايي منفي دخيل هستند و نقش متغيرهاي موجود در محيط همانند خانواده، مدرسه، فرهنگ و جامعه، بايد در بررسي كمال‌طلبي نوجوانان تيزهوش مورد بررسي قرار داده شود تا بتوان ميزان شيوع اين پديده را كاهش داد.