تأثير نوروفيدبك بر تعديل امواج مغزي و كنش هاي اجرايي پايه در كودكان 8 تا 12 سالۀ داراي ناتوانايي هاي يادگيري خاص

زمينه: ناتوانايي هاي يادگيري خاص به مجموعه اي از اختلالات ناهمگن گفته مي شود كه به صورت جدي در يادگيري و كاربرد مهارت هاي گوش دادن، تكلم، خواندن، نوشتن و رياضيات تظاهر مي كنند و مي توانند ريشۀ عصب شناختي داشته باشند. يكي از درمان هاي مورد استفاده در اين حوزه، نوروفيدبك است اما مروري ير پيشينۀ نوروفيدبك و ناتوانايي هاي يادگيري نشان مي دهد كه تناقضات بسياري در مورد تأثيرات نوروفيدبك بر امواج مغزي كودكان داراي ناتوانايي هاي يادگيري خاص وجود دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر عبارت از سنجش تأثير نوروفيدبك بر تعديل امواج مغزي و كنش هاي اجرايي پايه در كودكان 8 تا 12 سالۀ داراي ناتوانايي هاي يادگيري خاص بود. روش: اين پژوهش از نوع مطالعات شبه آزمايشي با طرح پيش آزمون پس آزمون و گروه كنترل بود. جامعۀ آماري اين پژوهش شامل تمامي كودكان دختر و پسر داراي نارساخواني يا نارسانويسي معرفي شده به مراكز اختلالات يادگيري كرمانشاه بود. روش نمونه گيري پژوهش از نوع در دسترس بود كه به اين منظور 20 دانش آموز 8 تا 12 ساله انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه 10 نفره قرار گرفتند. گروه آزمايشي نوروفيدبك را به مدت 20 جلسۀ 40 دقيقه اي دريافت كردند. جهت ثبت امواج مغزي از دستگاه نوروفيدبك دو كاناله و جهت سنجش حافظۀ فعال، تغيير توجه و بازداري پاسخ از نرم افزارهاي حافظۀ وكسلر (خدادادي، اماني، 1393)، كارت هاي ويسكانسين (خدادادي و همكاران، 1393) و استروپ (خدادادي و همكاران، 1393) استفاده شد. براي تجزيه و تحليل داده ها از آزمون تحليل كواريانس تك متغيري و تحليل واريانس چند متغيري استفاده شد. يافته ها: پروتكل حاضر مي تواند موجب سركوب نسبت امواج تتا بر آلفا (η2= 0.821) و بهبود كنش هاي اجرايي تغيير توجه (طبقات (η2= 0.320), درجازدگي (0/544 η2=)، بازداري پاسخ (همخوان زمان (0/434 η2=)، ناهمخوان زمان (0/536 η2=) و حافظۀ فعال (فراخناي حافظۀ شنيداري (0/515 η2=)، فراخناي حافظۀ ديداري (0/536 η2=) در كودكان داراي نارساخواني و نارسانويسي شود. نتيجه‌گيري: نوروفيدبك از طريق شرطي سازي احتمالا موجب شكل گيري ارتباطات جديد سيناپسي و در نهايت تعديل امواج مغزي و بهبود كنش هاي اجرايي مي شود.