تدوين و روانسنجي نسخه كوتاه پرسشنامه سنجش سواد سلامت بزرگسالان (HELIA-SF)

مقدمه: ابزارهاي سنجش و غربالگري سواد سلامت بايد بتوانند اين شاخص را در محيط هاي پيچيده ارائه مراقبت سلامت اندازه گيري كنند. اين مطالعه با هدف تدوين و روان سنجي نسخه كوتاه پرسشنامه سنجش سواد سلامت بزرگسالان (Health Literacy for AdultsShort Form: HELIASF) انجام شد. مواد و روش كار: در اين مطالعه روش شناختي، از بين گويه هاي هر يك از سازه هاي پرسشنامه اصلي (HELIA)، گويه هايي كه بيشترين قابليت نمايندگي از آن سازه، و نيز پوشش حداكثري متغيرها را داشتند به عنوان گويه هاي نسخه كوتاه، انتخاب شدند. روايي محتوايي با پانل خبرگان، و روايي صوري با تعدادي از افراد گروه هدف مورد بررسي قرار گرفت. براي سنجش روايي ساختاري از تحليل عاملي اكتشافي و تأييدي استفاده شد. پايايي پرسشنامه با استفاده از همبستگي داخلي (ضريب آلفاي كرونباخ) و همبستگي درون رده اي (ICC) محاسبه شد. يافته ها: روايي محتوايي گويه هاي پرسشنامه از نظر كيفي مطلوب تشخيص داده شد، مقادير مطلوب (بيشتر از 0/56 براي نسبت روايي محتوايي، و بيشتر از 0/79براي شاخص روايي محتوايي) به دست آمد. نتايج تحليل عاملي اكتشافي نشان داد كه گويه هاي پرسشنامه (۹ گويه) با دو عامل مهارت‌هاي پايه‌اي (۵ گويه) و مهارت هاي تصميم گيري (۴ گويه) حدود ۶۱ درصد تغييرات را پوشش داده و الگوي حاصل از تحليل عاملي تاييدي از برازش قابل قبول برخوردار شد: [X۲/df=۲۰/۲, GFI=۹۵/۰, CFI=۹۷/۰, NFI=۹۵/۰, NNFI=۹۶/۰, SRMR=۰۶۸/۰, RMSEA=۰۷۴/۰]. ضريب آلفاي كرونباخ و ICC براي هر يك از دو بعد (به ترتيب 0/84 ، 0/81 و 085 ، 0/82) و براي كل گويه ها (به ترتيب 0/91 ، 0/81) مقادير مورد تاييد به دست آمد.. نتيجه گيري: نسخه كوتاه پرسشنامه سنجش سواد سلامت بزرگسالان (HELIASF) ابزاري پايا و روا است. اين نسخه به علت كوتاه و مختصر بودن، و در نتيجه سرعت تكميل بالاتر نسبت به نسخه اصلي، براي اندازه گيري سطح سواد سلامت در گروه هاي مختلف جمعيتي شهري و روستايي مناسب است.