گونه‌شناسي ديدگاه‌ها پيرامون مواجهه قرآن با فرهنگ اجتماعي عصر نزول درباره حقوق زن

حقوق زنان در جامعه از مسائل مهم فرهنگي اجتماعي است. قرآن، متني فرهنگي و اجتماعي است؛ در نتيجه به حقوق زن در عصر نزول توجّه داشته است. پژوهش حاضر به روش توصيفي تحليلي پاسخ اين پرسش بنيادين را جستجو كرده است كه در خصوص مواجهه قرآن با فرهنگ عرب عصر نزول در باره حقوق زن چه ديدگاه‌هايي وجود دارد؟ اين تحقيق به دست داده است كه عربيت زبان قرآن مورد اتفاق انديشمندان است؛ لكن پيرامون ارتباط قرآن با فرهنگ عصر نزول دو ديدگاه كلان وجود دارد: گروهي فرهنگ قرآن را وام‌دار فرهنگ عربي دانسته‌ و احكام قرآن در خصوص زنان را متأثّر از فرهنگ عربي مي دانند؛ چرا كه متن قرآن محصول شخصيت پيامبري است كه در فرهنگ عربي تكوّن يافته است. تحقيق به دست داده كه اين ديدگاه با تصريح آيات مغايرت دارد و مردود‌‌انگاري شده است. گروه دوم معتقدند كه فلسفه نزول قرآن، اثر‌گذاري بر فرهنگ‌هاست و نازل شده تا با عادت‌ها و رسوم فرسوده جاهلي عصر نزول مبارزه كند. از اين منظر، قرآن نيامده تا در برابر فرهنگ جاهلي در خصوص زنان منفعل و يا اثر‌پذير باشد؛ بلكه به بازسازي و اصلاح فرهنگ عرب عصر نزول در خصوص جايگاه زن پرداخته است. اين ديدگاه با تصريح آيات همسويي داشته و اثبات شده است.