مصارف وقف در عصر ايلخانان با توجه به اوضاع و احوال مذهبي

بي‌ترديد به دليل جايگاه والاي وقف در تاريخ اسلام، چگونگي بهره‌برداري از اوقاف تا پيش از قرن هفتم هجري تحت تأثير مذاهب فقهي بوده است. مؤلّفان پژوهش حاضر با روش توصيفي‌تحليلي با استناد به گزارش‌ها و داده‌هاي تاريخي و با تكيه بر مطالعات كتاب‌خانه‌اي، همّ اصلي خود را پاسخ‌گويي به ابهام چگونگي تأثير اوضاع و احوال سياسي و مذهبي پس از تهاجم مغولان و در عصر حاكميت ايلخانان مغول (656736 ه.ق.) بر اوقاف نهاده‌اند تا از اين طريق به تحليل اِعمال نفوذ مذاهب فقهي در مصارف وقف دست يابند. بر پايه يافته‌هاي اين پژوهش، به ميزان نفوذ علماي هر مذهب در طبقه حاكم استنباطات شرعي آنها در مصارف وقف اعمال مي‌شد و در راستاي تحول سياست‌هاي حكّام ايلخاني، برداشت‌هاي فقهي در موضوعات مختلف در جامعه آن روز موجب توسعه فرهنگ مصارف وقف شد كه يكي از اركان و شرايط شرعي وقف است. از اين‌رو مي‌توان گفت ميزان انطباق آموزه‌هاي مذاهب فقهي در وقف و چگونگي مصارف اوقاف در دوره محل بحث با نظر به اديان و مذاهب متعدّد طبقه حاكم، اعم از ايلخانان و وزرا، عمدتاً متأثّر از مذاهب اماميه، شافعي و حنفي بوده است.