بررسي آلودگي هواي شهر تهران در دهة آخر حكومت پهلوي دوم (چالش‌ها و راهكارها)

آلودگي هواي شهر تهران مسئلة تازه اي نيست و آغاز آن به اوايل دورة پهلوي دوم برمي گردد. در اين دوره، استفادة روزافزون از انرژي حاصل از سوخت هاي فسيلي و  ساير آلاينده هاي هوا در شهرهاي بزرگي همانند تهران مسائل و مشكلات زيادي را ايجاد كرد. از اين رو، ضرورت طرح استراتژي درازمدت بيش از گذشته احساس شد. برنامة حفاظت از محيط زيست براي اولين بار در برنامة عمراني پنجم به صورت يك فصل جداگانه مطرح شد كه مبارزه با آلودگي هوا از برنامه هاي مشخص آن به شمار مي رفت. هدف كلي برنامة مبارزه با آلودگي هوا كمك به بهبود بهداشت عمومي، ايجاد شرايط مناسب محيطي و تقليل زيان هاي اقتصادي و اجتماعي ناشي از آلودگي هوا بود. اين پژوهش با استفاده از روش تحقيق تاريخي و با استناد به اسناد آرشيوي و منابع تاريخي درصدد بررسي آلودگي هواي شهر تهران در دهة آخر حكومت محمدرضاشاه پهلوي است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد به رغم افزايش درآمدهاي نفتي در دورة پهلوي دوم، ساخت مترو و قطارهاي شهري آنچنان در دستور كار دولت قرار نگرفت، تا جايي كه معضل آلودگي هواي تهران به يك كلاف سردرگم تبديل شد. از سويي نتايج تحقيقات ايراني و خارجي در آن زمان نشان مي داد آلاينده هاي خودرويي نقش مهمي در معضل آلودگي هوا دارند. يكي از مهم ترين پيشنهادها براي كنترل آلودگي، برنامة كنترل ترافيك بود كه مطرح شد و سپس در دستور كار قرار گرفت.