ارزيابي تنوع ريخت‌شناسي برخي اكوتيپ‌هاي اسفرزه (‏Plantago ovata‏)‏

اين تحقيق به منظور ارزيابي تنوع ريخت شناسي در 16 اكوتيپ اسفرزه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار و با استفاده از 22 صفت ريخت شناسي اجرا شد. در تجزيه خوشه‌اي كه با استفاده از داده ها استاندارد شده انجام گرفت، فواصل بين اكوتيپ ها با مربع فاصله اقليدسي برآورد شد و دندروگرام به روش Ward ترسيم گرديد. تجزيه عاملي به روش وريماكس انجام گرفت. ميانگين مربعات اكوتيپ ‌ها براي تمامي صفات، بجز مقدار و درصد موسيلاژ، معني‌دار بود. نتايج تجزيه خوشه‌اي، اكوتيپ ‌ها را در سه خوشه گروه بندي كرد. صحت نتايج تجزيه خوشه‌اي با استفاده از تجزيه تابع تشخيص تاييد شد. در تجزيه عاملي، پنج عامل استخراج شد كه در مجموع 86.77 درصد از واريانس بين صفات را توجيه نمودند. مهمترين صفات تاثير گذار در توجيه واريانس صفات ارتفاع بوته، طول دم‌گل‌آذين، طول سنبله، شاخص برداشت و وزن هزاردانه بودند كه در عامل اول قرار گرفتند. تنوع ريخت شناسي در بين اكوتيپ ‌هاي مورد استفاده براي بيشتر صفات معني دار بود و اكوتيپ ‌هاي PO12، PO15 و PO6 با توجه به متوسط عملكرد دانه و مقدار موسيلاژ نسبت به بقيه اكوتيپ ‌ها برتر بودند.