تابش‌هاي هسته‌اي و سرطان تيروئيد؛ يك مطالعه نظام‌مند

زمينه: رخداد فزاينده سرطان تيروئيد در ميان نجات يافتگان حملات اتمي در ژاپن، بارش‌هاي هسته‌اي ناشي از انفجار هسته‌اي در جزاير مارشال و حادثه نيروگاه هسته‌اي چرنوبيل نشان دهنده ارتباط قوي ميان پرتوگيري هسته‌اي با رخداد سرطان تيروئيد مي‌باشد. مواد و روش‌ها: در جستجوهاي نظامند با كليد واژگان سرطان تيروئيد، پرتوگيري، سرطان پاپيلري تيروئيد در بانك اطلاعاتي پزشكي كتابخانه ملي كنگره آمريكا PubMed، تعداد 1791 مقاله يافت گرديد. پس از غربالگري عنوان‌ها،چكيده‌ها، 77 مقاله مورد بررسي قرار گرفتند. يافته‌ها: دوره نهفته براي ابتلا به سرطان هاي تيروئيد پس از پرتوگيري هسته‌اي، 5 تا 10 سال پس از مواجهه تا دهه‌ها بعد از آن مي‌باشد. مهم‌ترين فاكتور خطر در ابتلا به سرطان تيروئيد پس از پرتوگيري، دوز اشعه دريافت شده بوده است. رابطه قوي دوز - پاسخ بين دوز پرتوگيري و رخداد سرطان تيروئيد گزارش شده است. (001/ 0 p). همچنين ارتباط قوي بين سن پرتوگيري با بروز سرطان تيروئيد، در ميان بازماندگان حوادث اتمي گزارش شده است. اگر چه ميزان ابتلا در دخترها 3-2 برابر پسرها بوده است و در برخي مقالات نيز تأييد شده است، اما در شماري از مطالعات پس از حادثه چرنوبيل هيچ گونه تأثير جنسيت بر ابتلا مشاهده نشده است. ميزان خطر ابتلا، در مناطق با كمبود يد، بالاتر تخمين زده شده است و شايع‌ترين روش پرتوگيري دروني، از راه جذب ايزوتوپ‌هاي راديواكتيو يد و از طريق مصرف شير آلوده بوده است. مكانسيم اصلي در پاتوژنز PTC ناشي از پرتوگيري، فعال شدن مسير MAPK از طريق تغييرات ژنتيكي همچون بازآرايي‌هاي ژني (همانند بازآرايي‌هاي خانواده RET، NTRK1) و يا جهش‌هاي نقطه‌اي (همانند جهش BRAF) مي‌باشد. در ميان انواع تغييرات ژني در سرطان تيروئيد ناشي از پرتوگيري، دو نوع آن، شامل بازآرايي RET/PTC3 و RET/PTC1 شايع‌تر مي‌باشد. رفتار باليني سرطان تيروئيد پس از تابش‌هاي هسته‌اي، غيرمهاجم و مشابه پيش آگهي سرطان تيروئيد اسپوراديك در سنين مشابه مي‌باشد. نتيجه‌گيري: پرتوگيري هسته‌اي بويژه در سنين پايين (زير 20 سالگي)، به شكلي وابسته به دوز، به‌صورت مستقيم يا غيرمستقيم با توليد راديكال‌هاي آزاد اكسيژن منجر به القا تغييرات ژني مي‌شود كه زمينه‌ساز رخداد فزاينده سرطان تيروئيد پس از مواجهه با تابش‌هاي هسته‌اي مي‌باشد. آمادگي مقابله با شرايط پرتوگيري هسته‌اي، نه تنها در موارد حوادث نيروگاه‌ها يا انفجار بمب‌هاي اتمي، بلكه در مورد سكونت در مجاورت ساختارهاي صنعتي و تحقيقاتي هسته‌اي، مانند استفاده از فيلترهاي تصفيه كننده در نيروگاه‌هاي هسته‌اي، شروع پروفيلاكسي با يد پايدار، تخليه مناطق و محدوديت‌هاي دسترسي به منابع غذايي آلوده توصيه مي‌شود.