عرفي‌زدايي بين كاربران اينستاگرام؛ ارائه يك نظريه مبنايي

برخلاف برخي نظريه‌ها، شبكه‌هاي اجتماعي مجازي منجر به عرفي‌شدن همه كاربران خود نشده‌اند. در اين مقاله به دنبال پاسخ به اين پرسش هستيم كه مهمترين عوامل تقويت‌كننده عرفي‌زدايي در شبكه‌هاي اجتماعي مجازي، و به صورت موردي اينستاگرام، چيست و كاربران به چه شيوه و تكنيك‌هايي در مقابل اثرات عرفي‌كننده شبكه‌هاي اجتماعي مقاومت مي‌كنند؟ بر اين اساس به روش نظريه مبنايي از دانشجويان كارشناسي دانشگاه‌هاي تهران، كه مذهبي بوده و در اينستاگرام داراي حدود چندهزارنفر دنبال‌كننده بودند مصاحبه به عمل آمد. از آنان راجع به سبك‌ها و تكنيك‌هاي مورد استفاده در شبكه پرسش به عمل آمد. نتايج مصاحبه ها وارد نرم‌افزار Maxqda20 شد و پس از سه مرحله كدگذاري نتايج در ده مقوله گردآوري شدند: اين مقوله‌ها عبارت‌اند از زمينه پيشاشبكه‌اي، ايجاد زره حفاظتي، معرفت فراملي به شبكه، قدرت كنشگري، گزينش سبك زندگي مؤمنانه، يادآوري و مراقبه، بلوغ در تعامل، مراقبت دروني و بيروني، صبوري فكري و ساخت شبكه بومي. در نهايت، مهمترين يافته تحقيق صورت‌بندي همه اين مقوله‌ها در قالب مقوله محوري «مجاهدت آگاهانه» و تكميل نظريه مبنايي بود. يافته‌ها نشان داد كه عرفي‌زدايي در شبكه‌هاي اجتماعي مجازي تنها با رعايت اين عوامل امكان‌پذير خواهد بود.