واكاوي چالش‌هاي اخلاقي به‌كارگيري رسانه‌هاي اجتماعي در ايران: رويكردي اكتشافي

در سال‌هاي اخير، به‌ويژه با پديدارشدن ويروس كرونا، رسانه‌هاي اجتماعي به بستري براي پشتيباني از تعاملات كاربران و محتواي ايجادشده در شبكه‌هاي اجتماعي تبديل شده‌اند و كاربران مي‌توانند از طريق آن‌ها وضعيت شخصي، اطلاعات، نظرات و پيشنهادات خود را به اشتراك بگذارند. با وجود مزاياي انكارنشدني اين رسانه‌ها در ابعاد مختلف زندگي فردي و اجتماعي، استفاده از اين برنامه‌هاي كاربردي جامعۀ بشري را با مسائل اخلاقي متعددي مواجه كرده است. هدف از اين مقاله با روش كاربردي، شناسايي و اولويت‌بندي چالش‌هاي اخلاقي رسانه‌هاي اجتماعي براساس روش تحقيق آميختۀ متوالي است. در مرحلۀ اول، پس از مرور ادبيات در حوزۀ اخلاق فناوري به‌طور عام و اخلاق در حوزۀ رسانه‌هاي اجتماعي با استفاده از روش گروه كانوني، چالش‌هاي اخلاقي پالايش و طبقه‌بندي شدند و در مرحلۀ دوم، با بهره‌گيري از روش پيمايش به ارزيابي و بومي‌سازي چالش‌هاي شناسايي‌شده از سوي خبرگان بيشتري پرداخته شد. جامعۀ آماري در هر دو مرحله، با استفاده از روش نمونه‌گيري هدفمند (قضاوتي)، استادان و خبرگان حوزۀ اخلاق فناوري اطلاعات و اخلاق رسانه‌هاي اجتماعي بودند. نتايج حاصل از مقاله، 7 بُعد اصلي و 42 شاخص در حوزۀ اخلاق رسانه‌هاي اجتماعي را ارائه مي‌كند كه در اين مقاله بررسي شده‌اند. يافته‌هاي به‌دست‌آمده مي‌تواند به سياست‌گذاران در حوزۀ فناوري بصيرتي جامع درخصوص چالش‌هاي پيش روي به‌كارگيري شبكه‌هاي اجتماعي و اهميت آن‌ها ارائه دهد. اين مقاله از لحاظ موضوعي داراي نوآوري بوده و كمتر به آن توجه شده است.