عنوان مقاله :
مطالعه و بررسي مغالطۀ مصادره به مطلوب و ساختار استدلالي آن
پديد آورندگان :
محمد قربانيان ، هومن دانشگاه اصفهان - دانشكدۀ ادبيات و علوم انساني - گروه فلسفه
كليدواژه :
مغالطه , مصادره به مطلوب , استنتاج دوري , صورت استدلال , استدلال معتبر
چكيده فارسي :
در ارغنون، نام مغالطۀ مصادره به مطلوب براي اولينبار در فصل پنجم تبكيتهاي مغالطي آورده ميشود و در آنجا ارسطو بيان ميكند اين مغالطه تنها زماني سبب فريب ميشود كه نتوان امور مشابه را از امور متفاوت تشخيص داد. اين تعريف، مصادره به مطلوب را به شكل استدلالي دوري نشان ميدهد كه نتيجه دقيقاً يكي از مقدمات باشد. چنين برداشتي در آثار منطقدانان اسلامي هم ديده ميشود و اكثر مثالها شامل مواردي است كه نتيجه و مقدمات تنها در ظاهر با هم تفاوت دارند. اما در منطق كلاسيك تكرار مقدمات در نتيجه سبب عدم اعتبار استدلال نميشود. در پژوهش حاضر كه با روش تحليلي_قياسي انجام گرفته است، پيشنهاد ما براي ساختار اين مغالطه چنين است كه در اينجا با يك دور ساده و قرارگرفتن نتيجه در جايگاه مقدمۀ استدلال روبهرو نيستيم، بلكه با اين ادعا مواجه هستيم كه رفتوبرگشت دوري بين مقدمات و نتيجه، معيار صدق گزارۀ معيني ميشود. درواقع ساختار صوري اين مغالطه اينگونه است (P→P)├ P. اين پيشنهاد ما ميتواند با توجه به درستي يا نادرستي يك گزاره در ذهن مخاطب توضيح دهد كه چرا برخي دورها از نظر معرفتي براي مخاطب گمراهكننده هستند و برخي نيستند و همچنين نه بهصورت نحوي و نه بهصورت معنايي استدلال اگر الف پس الف را نامعتبر حساب نميكند.