مطالعۀ‌ پديدار‌شناختي تجارب زنان روزنامه‌نگار از پديدۀ نابرابري جنسيتي در محيط شغلي مطبوعات (مورد مطالعه: زنان شاغل در شهر مشهد)

در دوران معاصر و با ورود مدرنيته به جامعۀ ايران، زنان به باز تعريف هويت خويش در سايۀ دگرگوني هاي كلان اجتماعي پرداختند، اما روند تغيير نقش هاي سنتي زنان، فرايندي بي چالش نبوده است. آن ها در فرايند هويت يابي خويش همچنان با ساختار نابرابري جنسيتي دست به گريبان‌اند. در اين پژوهش با رويكرد پديدار شناسي فمينيستي و با روشي كيفي و پديدارشناختي به مطالعۀ تجربه زيستۀ زناني پرداخته ايم كه با حضور در حيطۀ مطبوعات، روزگاري متفاوت با مردان هم‌قطار خويش را تجربه مي كنند. به كمك نمونه گيري هدفمند، با 16 نفر از زنان روزنامه نگار شاغل در مطبوعات مشهد مصاحبه هايي عميق انجام داده ايم. پس از تحليل مصاحبه هاي جمع آوري شده، تجربيات زيستۀ شركت كنندگان از پديده نابرابري جنسيتي در محيط كاري مطبوعات را در قالب سه مقولۀ كلي: 1 ريشه هاي علّي و زمينه ساز پديده نابرابري جنسيتي، 2 پيامدهاي حضور پديده نابرابري جنسيتي در محيط شغلي، و 3 استراتژي و راهبردهاي زنان در برابر پديده نابرابري جنسيتي، روايت كرده ايم. چرخۀ معيوب بازتوليد جامعه‌پذيري جنسيتي، ساختار تقسيم كار جنسيتي، و حضور پابرجاي كليشه هاي جنسيتي، و ايدئولوژي هاي جنسيتي، عوامل ريشه اي و زمينه ساز پديدۀ نابرابري جنسيتي در محيط كاري اين زنان هستند. وجود اين ساختار نابرابر در محيط شغلي به توزيع نابرابر قدرت، ثروت، منزلت و فرصت ها به نفع مردان، كوري جنسيتي محيط كار و چشم فرو بستن بر الزامات هستي زنانه و مادرانه، احساس محروميت و كاهش انگيزۀ شغلي و فشار هاي رواني در زنان شركت كننده در پژوهش منجر شده است. براساس تجربۀ اين زنان، طيفي از استراتژي ها در رويارويي با ساختار نابرابر محيط شغلي  تشخيص‌دادني است؛ خود ابژه سازي و تكيه بر سرمايۀ جنسي، خودخاموشي و تن‌دادن به ساختار نابرابر، آميزه اي از مقاومت و انفعال و درنهايت مقاومت در برابر اين ساختار نابرابر، تاكتيك هاي مختلفي هستند كه زنان مشاركت كننده برگزيده اند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه حيطۀ مطبوعات به‌رغم پيشرو بودن در امر فرهنگي اجتماع، هنوز عميقاً با ساختارهاي نابرابر جنسيتي عجين است؛ توجه به علل زمينه ساز، و پيامدهاي آن براي زنان روزنامه نگار شركت كننده در اين پژوهش، راهگشاي اقداماتي عملي در جهت رفع اين مشكل اجتماعي و فرهنگي است.