قتل‌هاي ناموسي و دلالت‌هاي معنايي سوژۀ بهنجار در نهاد خانواده: روايت‌پژوهي‌ روزنامه‌ها از قتل رومينا اشرفي

هدف اين مقاله شناسايي دلالت‌هاي معنايي سوژۀ‌‌ اخلاقي و بهنجار و سازوكارهاي برساخت آن در نهاد خانواده است. رخدادهاي تروماتيك نظير قتل‌هاي ناموسي، برهه‌هايي هستند كه با برهم‌زدن روابط درون خانواده از ظرفيت تحليلي غني براي شناسايي بايدها و نبايدهاي درون خانواده برخوردارند. براي اين منظور از رويكرد بازنمايي استوارت هال و برنامۀ‌ پژوهشي قوي جفري الگزاندر استفاده شده است. پرسش‌هاي اصلي مقاله عبارت‌اند از: دلالت‌هاي معنايي سوژۀ‌ اخلاقي و بهنجار در خانواده چيست؟ و سازوكار برساخت سوژۀ اخلاقي در خانواده چيست؟ براي پاسخ، 65 يادداشت و سرمقاله از روزنامه‌هاي «شرق»، «اعتماد ملي» و «همشهري» در يك بخش و روزنامه‌هاي جوان و كيهان در بخش ديگر كه به بازنمايي قتل رومينا اشرفي پرداخته‌اند، با استفاده از چارچوب روشي روايت‌پژوهي و سنخ تحليلي تحليل تماتيك، بررسي و تحليل شده‌اند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد در هر دو بخش، مؤلفه‌هاي مشابه از اخلاقيات فردي درون نهاد خانواده به‌عنوان امري بهنجار بازنمايي شده است. سوژۀ‌ بهنجار،خودبنيان،خودتنظيم‌گر و استانداردشده كه مي‌تواند آرمان ‌جهان يكدست‌شده در شبكۀ‌ اطاعت و انقياد را تحقق بخشد. اما متوليان اين جهان آرماني در دو روايت با هم متفاوت‌‌اند. متوليان در روزنامه‌ها‌ي «جوان» و «كيهان»: خانوادۀ ‌مقدس، پدر ناموس‌مدار و حقانيت تام حاكميت، و در روزنامه‌هاي «شرق»، «اعتماد ملي» و «همشهري»: پدر بهنجار، معيارهاي حقيقت پنداشته‌شدۀ‌ متخصصان روان‌شناسي و نظام آموزشي هستند.