تحليل و ارزيابي شاخص‌هاي انرژي، اقتصادي و اثرات زيست‌محيطي سامانه‌هاي توليد محصولات باغي و گلخانه‌اي در ايران با استفاده از روش PRISMA

تاكنون مطالعات زيادي در زمينه ارزيابي تأثير الگوي مصرف نهاده در شاخص‌هاي انرژي، اقتصادي و اثرات زيست‌محيطي در محصولات باغي و گلخانه‌اي ايران انجام‌شده است. اين مطالعات بيشتر جنبه گزارش وضعيت موجود را داشته و اقدامات مداخله‌اي و بررسي اثر آن‌ها در بهبود الگوي مصرف نهاده در ميزان پايداري سامانه مدنظر محققان قرار نگرفته است. لذا به‌منظور افزايش اثربخشي و جهت‌دهي مناسب به مطالعات در اين زمينه، اين مطالعه مروري انجام شد. در اين مقاله، سامانه‌هاي توليد محصولات باغي و گلخانه‌اي ايران از طريق مرور مقالات منتشرشده بين سال‌هاي 2008 تا 2018، با استفاده از روش پريسما، تعداد 63 مقاله به‌صورت سامانمند انتخاب شد و مورد بررسي و تحليل قرار گرفت. به‌طوركلي در مقاله حاضر، چالش‌ها و ريسك‌هاي موجود در روش‌هاي استفاده‌شده در مطالعات پيشين موردتوجه قرار گرفت. براي ترسيم يك وضعيت كلي از شاخص‌هاي انرژي و زيست‌محيطي سامانه‌هاي باغي و گلخانه‌اي ايران، نتايج منتشرشده در مقالات موردبررسي قرار گرفت. براي افزايش اثربخشي تحقيقات در اين بخش، اين‌گونه مطالعات بهتر است به‌صورت پويا و حداقل دو يا چندساله انجام شود. بررسي مقالات نشان داد كه مطالعه تأثير عوامل اجتماعي در رفتار انواع سامانه‌هاي توليد مغفول مانده است. ازآن‌جايي‌كه الگوي مصرف انرژي در بخش كشاورزي تا حد قابل‌توجهي تابع رفتار بهره‌برداران و مشخصات سامانه‌ها و روش‌هاي توليد محصول است، به‌نظر مي‌رسد توجه به اين عامل براي آماده‌سازي و طراحي هرگونه راهكار بهبود فرآيند در سامانه ضروري است. در اين مطالعه همچنين براي تكميل مطالعات مربوط به تحليل سامانه‌هاي كشاورزي يك رويه جديد شامل سه مرحله تحليل، بازطراحي و ارزيابي مطرح‌ شد.