تأثير واردات برنج بر روي قيمت و مصرف داخلي آن با استفاده از تكنيك SURE در نظام تقاضاي معكوس

برنج دومين محصول راهبردي بعد از گندم و از پرمصرف‌ترين و مهم‏ترين محصولات غذايي در سبد مصرفي خانوارها در كشور محسوب مي‌شود. رشد جمعيت، مصرف و تقاضاي روزافزون، نوسان‏هاي قيمت و اثرات رفاهي ناشي از تغييرات مقدار و قيمت برنج توجه و برنامه‏ ريزي و آينده‏ نگري سياست گذاران و نظام برنامه ريزي كشور نسبت بدين محصول را مي ‏طلبد. در تحقيق حاضر، در چارچوب نظام تقاضاي معكوس، ميزان مصرف و مخارج خانوارهاي شهري در زمينه انواع محصول برنج (برنج خارجي درجه 1 و درجه 2 و نيز چهار نوع برنج داخلي) با استفاده از داده هاي مقطعي مرتبط در سال 1396 به روش معادلات رگرسيون به‏ ظاهر نامرتبط (SURE) برآورد و مشخص شد كه از ميان چهار نظام تقاضاي معكوس شامل IAIDS، IROT، INBR و ICBS، تنها نظام تقاضاي معكوس تقريباً ايده ‎آل (IAIDS) با داده‌هاي روش تحقيق سازگار است و با توجه به نتايج حاصل از آماره نسبت درست‌نمايي، به سه مدل ديگر برتري دارد. بررسي كشش‌هاي جانشيني نشان داد كه كوچك بودن كشش‌هاي جانشيني ميان انواع برنج به تأثير اندك تغيير در تقاضاي يك نوع برنج بر تركيب ديگر انواع برنج مصرفي مي‏ انجامد و از سوي ديگر، با عنايت به ضروري بودن برنج محلي غيرشمالي براي خانوارهاي شهري در مقايسه با ساير انواع برنج، بايد اين نكته مد نظر برنامه ريزان در اعمال سياست‏هاي حمايتي و امنيت غذايي قرار گيرد؛ و از آنجا كه برنج براي خانوارها به‏عنوان غذاي ضروري محسوب مي‌شود، افزايش عرضه اين محصول به ميزان جواب‏گويي به رشد تقاضا در آينده مي‌تواند به ‏عنوان سياستي مطلوب در راستاي افزايش رفاه مصرف‌كنندگان به‏ كار گرفته شود.