واكنش حسابرسان به نوسان سود شركت‌ها

هدف پژوهش حاضر بررسي واكنش حسابرسان به نوسان سود است، كه به اين منظور تأثير نوسان سود بر تأخير گزارش حسابرسي و حق‌الزحمه حسابرسي شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسي شد. در اين پژوهش براي آزمون فرضيه‌ها، اطلاعات مورد نياز مرتبط با متغيرهاي پژوهش از صورت‌هاي مالي 150 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي دوره زماني سال‌هاي 1390 تا 1399 جمع‌آوري گرديد. براي آزمون دو فرضيه پژوهش از دو مدل رگرسيون چند متغيره با داده‌هاي تابلويي به روش اثرات تصادفي استفاده شد. يافته‌هاي حاصل از آزمون فرضيه‌هاي پژوهش بيان‌گر آن است كه در شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، نوسان سود بر تأخير گزارش حسابرسي تأثير مثبت معناداري دارد، همچنين يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه نوسان سود بر حق‌الزحمه حسابرسي نيز تأثير مثبت معناداري دارد. نتايج پژوهش بيان‌گر آن است كه در بورس اوراق بهادار تهران با افزايش نوسان سود، تأخير گزارش حسابرسي افزايش پيدا مي‌كند. در واقع با افزايش نوسان سود، ريسك ذاتي حسابرسي افزايش پيدا كرده و حسابرسان براي كاهش ريسك كلي، آزمون‌هاي محتواي بيشتري را اجرا خواهند كرد. اجراي آزمون‌هاي بيشتر توسط حسابرسان نيز، منجر به افزايش تأخير در ارائه گزارش حسابرسي مي‌شود. همچنين نتايج نشان داد كه با افزايش نوسان سود، حق‌الزحمه حسابرسي افزايش پيدا مي‌كند. با توجه به اينكه نوسان سود، منجر به افزايش ريسك حسابرسي مي‌شود، حسابرسان نيز بايد تلاش بيشتر در فرايند رسيدگي‌هاي خود داشته باشند، به همين دليل افزايش نوسان سود منجر به افزايش حق‌الزحمه خدمات حسابرسي مي‌شود.