عدالت در دسترسي به خدمات سلامت و مرگ‌ومير ناشي از بيماري كوويد-19 در ايران: ارزيابي استاني

مقدمه: نابرابرهاي سلامتي مي توانند تعيين كننده خطر بيماري و اقدامات انجام‌شده براي پيشگيري و درمان بيماري در هنگام وقوع باشند. بيماري كوويد19 نقش مهمي در ايجاد و تشديد نابرابري هاي متعدد سلامتي داشته است. اين مطالعه باهدف بررسي عدالت در دسترسي به خدمات سلامتي در بيماران مبتلابه كوويد19 و مرگ و مير ناشي ‌از آن انجام‌شده است. روش ها: اين مطالعه از نوع كاربردي بود كه به روش توصيفي تحليلي انجام شد. جامعه پژوهش تمام بيمارستان‌هاي دولتي وابسته به دانشگاه‌هاي علوم پزشكي بود. از روش آمار توصيفي براي تحليل داده و براي تعيين اثر زيرساخت ها و امكانات بيمارستاني بر مرگ و بستري از همبستگي پيرسون و آزمون آماري رگرسيون خطي چند متغيره براي تعيين ارتباط و معناداري متغيرها استفاده گرديد و براي سنجش عدالت در توزيع امكانات و زيرساخت ها از ضريب جيني و منحني لورنز استفاده شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه براساس امكانات بيمارستاني مي‌توان ميزان بستري و مرگ در اثر كوويد را 96 درصد پيش بيني كرد. افزايش هر واحد تخت ICU شانس بستري و مرگ در اثر كوويد19 را به ترتيب 1/162 و 0/972 افزايش داد. همچنين، به ازاي افزايش هر نفر پزشك و پرستار شانس بستري به ترتيب 0/423 افزايش و 0/741 كاهش‌يافته است. استان‌هاي اصفهان، آذربايجان غربي، يزد، كرمانشاه و زنجان پايين‌ترين ضريب جيني در توزيع تخت را داشتند. نتيجه‌گيري: توزيع منابع در بين استان ها عادلانه نيست. لذا، براي دستيابي به پوشش همگاني سلامت و رعايت سطح‌بندي ارائه خدمات نياز به سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي برحسب نياز جامعه و تخصيص منابع مبتني بر نياز و بار بيماري دارد.