الگوسازي تلاطم در بازارهاي دارايي ايران با استفاده از مدل تلاطم تصادفي چند متغيره عاملي

مقاله حاضر با استفاده از داده‌هاي ماهانه بازده 5 دارايي طي دوره زماني 1390/03/10 تا 1399/12/10 درصدد الگوسازي تلاطم بازارهاي دارايي ايران است. مدل تلاطم تصادفي چندمتغيره عاملي در چارچوب رويكرد فضا-حالت غيرخطي، مبناي تفكيك تلاطم بازده دارايي‌ها به دو جزء «تلاطم منبعث از عوامل پنهان» و «تلاطم خاص هر دارايي» و برآورد ماتريس همبستگي و كوواريانس پوياي تلاطم دارايي‌ها قرار گرفته است. يافته‌ها نشان مي‌دهند كه اولاً دو عامل پنهان وجود دارد. ثانياً تلاطم‌هاي خاص بازده 3 دارايي مشتمل بر سهام، دلار و طلا از اواسط 2017 تشديد و رفتار خوشه‌اي را از خود به نمايش مي‌گذارد. ثالثاً عمده تلاطمات نرخ تورم توسط عوامل پنهان توضيح داده مي‌شود و تلاطم خاص تورم، روندي تقريباً هموار دارد. رابعاً تلاطم بازده سهام با تلاطم تورم و دلار همبستگي بالايي دارد. همبستگي بالايي ميان تلاطم نرخ تورم با نرخ بازده دلار و نرخ بهره مشاهده مي‌شود.