نقد و بررسي فيلم مستند علف در ايل بختياري از منظر جامعه شناسي قوم نگارانه

مقدمه: «علف» از نخستين فيلم هاي مستندي است كه درون مايه مردم نگارانه دارد، فيلمي به كارگرداني مريان كوپر، شود ساك و هريستون امريكايي كه در سال1304 هجري شمسي (ميلادي1925) ساخته شد. هدف پژوهش: هدف اين فيلم، روايت تصويري كوچ طايفه بابااحمدي از ايل بختياري به سرپرستي حيدر خان و پسرش لطفعلي بعنوان شخصيت اصلي است، كه از نوع تحقيقات ميداني مشاهده همراه با مشاركت محسوب مي شود. روش­ شناسي تحقيق: پژوهش حاضر به نقد جامعه شناختي و بررسي فيلم با استفاده از روش «اتنوگرافي» متاثر از نظريه رمانتيك آمريكايي و مقايسه آن با نظريه مالينوفسكي در گينه نو پرداخته است. روش پژوهش، اسنادي و تاريخي و بر اساس تحليل محتوي، فيلم «علف» به شكل «تاويل گرايانه» است. قلمروجغرافيايي پژوهش: محدوده مورد مطالعه شهرستان هاي كوهرنگ، لالي و مسجدسليمان مي باشد. بر اساس فيلم علف، تعداد افراد كوچ رو بيش از پنجاه هزار نفر زن و مرد به همراه احشام زيادي، كوچ را از خوزستانبه سمت چهارمحال و بختياري به فاصله بيش از 500 كيلومتر در فصل بهار(اوايل ارديبهشت ماه) آغاز نمودند. يافته ­ها و بحث: بر اساس تحليل ثانويه، يافته هاي مرتبط با فيلم «علف» مورد بررسي و نقد قرار گرفت، سپس با تطبيق يافته هاي بدست آمده و مقايسه آن با اصل محتويات فيلم، به شكل انتقادگرايانه درون مايه آن بررسي و تحليل شد. در نهايت ضمن بررسي و انتقادات وارده بر فيلم مشخص شد كه: «عدم رعايت بازتابندگي» در قوم نگاري مشهود است. نتايج: بر اساس روش «اميك» در روش قوم نگارانه مي توان گفت كه كوپر و همكارانش وقايع پيرامون را بيشتر از زاويه ديد خود مي نگريستند تا مردمان كوچرو ايل بختياري. همچنين بر اساس رويكرد «اتيك»(نگاه دروني به اتفاقات پيرامون)، درون مايه فيلم مورد نقد قرار گرفت، چرا كه مطابق ديدگاه ژرژلاپاساد، مشاهده گري فعال و همراه با مشاركت همواره بايد در ميدان تحقيق شكل گيرد. همچنين مي توان گفت كه فيلم «علف» از يك نوع نگاه «اورينتاليستي»(از ديدگاه ادوارد سعيد) برخوردار است، چون، «اورينتاليسم»، تاريخ دروعيني از شرق به شيوه دلخواه و مورد علاقه غربيان است.