اثر محافظتي عصاره هيدرواتانولي گل گياه هميشه بهار بر پارامترهاي خوني در موش‌هاي صحرايي نر درمان‌شده با سيكلوفسفاميد

زمينه و هدف: برخي از داروهاي مصرفي در شيمي‌درماني در بافت خون‌ساز اثرات تخريبي به جا مي‌گذارند. سيكلوفسفاميد، از‌جمله داروهاي مصرفي در گروهي از سرطان‌هاي بدخيم است كه عوارض جانبي مخرب بر بافت خون‌ساز مغز استخوان‌ها دارد. گياهان دارويي به دليل خواص آنتي‌اكسيداني و ضدالتهابي خود بر بافت مغز استخوان اثر حفاظتي دارند. هدف از اين مطالعه تجربي، بررسي اثرات حفاظتي عصاره گل گياه هميشه بهار بر پارامترهاي خوني در موش‌هاي صحرايي نر تيمارشده با سيكلوفسفاميد است. روش بررسي: در اين مطالعه تجربي، 35 سر موش صحرايي نر نژاد ويستار در محدوده وزني 220200 گرم استفاده شد. موش‌ها در پنج گروه هفت سري به‌طور تصادفي تقسيم شدند: كنترل (روزانه 0.5 ميلي‌ليتر نرمال سالين)، گروه آزمايش (سيكلوفسفاميد، پانزده ميلي‌گرم بر كيلو‌گرم وزن بدن)، گروه كنترل مثبت (روزانه ششصد ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن عصاره گل گياه هميشه بهار)، تيمار 1 (سيكلوفسفاميد‌+‌عصاره گل گياه هميشه بهار سيصد ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن، روزانه) و تيمار 2 (سيكلوفسفاميد‌+‌عصاره گل گياه هميشه بهار ششصد ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن، روزانه). سيكلوفسفاميد به مدت پانزده روز تجويز شد. تمام تزريقات درون صفاقي انجام شد. در پايان آزمايش، حيوانات توسط كتامين هيدروكلرايد‌+‌زايلازين بيهوش شده و خون‌گيري مستقيم از قلب جهت بررسي پارامترهاي خوني تهيه شد. نمونه‌هاي بافت استخوان جناغ از موش‌ها جهت مطالعات هيستولوژيكي نيز تهيه و در فرمالين 10 درصد قرارگرفت. داده‌هاي به‌دست‌آمده با استفاده از آناليز واريانس يك‌طرفه و تست توكي ارزيابي شدند. يافته‌ها: نتايج اين مطالعه نشان داد كه سيكلوفسفاميد اثرات كاهش‌دهندگي معناداري در تعداد گلبول‌هاي قرمز و گلبول‌هاي سفيد، پلاكت‌ها، هموگلوبين و هماتوكريت در موش‌ها دارد. استفاده از عصاره گل گياه هميشه بهار از اثرات مخرب سيكلوفسفاميد بر بافت خون‌ساز جلوگيري كرد. نتيجه‌گيري: مصرف عصاره هيدرواتانولي گل گياه هميشه بهار مي‌تواند‌ اثرات محافظتي بر بافت خون‌ساز مغز استخوان اعمال كند و مانع اثرات توكسيك سيكلوفسفاميد بر آن مي‌شود.