ارزيابي كيفي چشمه‌هاي حوزه‌ غرب رشت از منظر ژئوشيميايي و ميكروبي

كيفيت آب زيرزميني يكي از جنبه‌هاي مهم هيدروژئوشيميايي است. با بررسي كيفي آن‌ها مي‌توان از آلودگي اين منابع جلوگيري كرد. هدف از اين مطالعه، ارزيابي كيفي چشمه‌هاي بخش غربي رشت است. به‌منظور ارزيابي پارامترهاي فيزيكوشيميايي (PH، TDS، TH،BOD ، EC، كاتيونها و آنيونهاي اصلي و برخي از عناصر سنگين ازقبيل As، Pb، Fe، Hg، Al، Cu) و تعيين آلودگي ميكروبي از چندين چشمه در غرب رشت نمونه‌برداري شد. داده‌هاي موجود با استفاده از نرم‌افزارهاي اكسل و Aq-Qa مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند. موقعيت داده‌هاي هيدروژئوشيميايي چشمه‌هاي غرب رشت بر روي نمودار پايپر حكايت از ايجاد سه تيپ هيدروژئوشيميايي مختلف شامل (Ca-Cl)، (Ca- HCO3) و تيپ (Ca- SO4) داشت. با توجه به تيپ غالب آب‌هاي منطقه (بي‌كربنات كليسم) و اينكه عنصر غالب در همه‌ چشمه‌ها كلسيم است، اين آب‌ها داراي سختي دائم بوده و غلظت كاتيون‌هاي قليايي خاكي (Ca2+) و آنيون‌هاي اسيد ضعيف (HCO3) در آن‌ها بيشتر از آنيون‌هاي اسيد قوي (SO4-) است. براساس طبقه‌بندي شولر، وضعيت آب همه‌ چشمه‌‌ها از لحاظ آشاميدن براي همه‌ موارد به‌جز كلسيم در رديف خوب تا قابل‌قبول قرار مي‌گيرد گرفت. براساس نمودار گيبس، نمونه‌ آب چشمه‌هاي مورد مطالعه عمدتاً در ناحيه‌اي كه فرايند سنگي غالب است، قرار مي‌گيرند كه اين امر نشان‌دهنده‌ تأثير متقابل بين شيمي سنگ و شيمي آبهاي حاصل از بارش است كه به زيرزمين نفوذ كرده‌اند. طبق بررسي‌ها، همه‌ چشمه‌ها داراي MI‌ كمتر از يك (بين 0.02 تا 0.12) و قابل‌آشاميدن بوده و براساس شاخص آلودگي فلزات سنگين، هيچ‌كدام از چشمه‌هاي مورد مطالعه آلوده به فلزات سنگين ينبودند (HPI بين 0.026 تا 7.99). همه‌ چشمه‌ها داراي باكتري‌هاي منشأگرفته از فاضلاب بوده‌اند (توتال كليفرم بين 28 تا 240 و فكال كلي فورم بين 0 تا 75 عدد در 100 ميلي‌ليتر آب) و در رده‌ آب‌هاي غير‌رضايت‌بخش قرار مي‌گيرند؛ اما براساس استانداردهاي ايران، همه‌ چشمه‌ها در محدوده‌ مجاز قرار مي‌گيرند.