كليدواژه :
حكيم سبزواري , تأويلات حكمي , حكمت عملي , حكمت نظري , مطهرات , آب , آفتاب , آتش
چكيده فارسي :
حكيم سبزواري به عنوان يكي از حكماي تاثير گذار دوره قاجار است. ويژگي روش حِكمي سبزواري كه در روش تأويلي او نيز تأثير گذار بوده است، همراهي حكمت متعاليه و حكمت اشراق است. وي در يك تغيير روشي در صدد است تا با تفسير باطني و تأويل روشمند آراء و مباني اين دو جريان حِكمي و فلسفي حقيقت مورد نظر حكيمين متألِّه ( سهروردي و صدرا) را بدون اندك ناسازگاري و تعارض و در عين هماهنگي و هارموني ارائه كند. لذا از ويژگيهاي مهم تأويلات حكمي سبزواري، تلفيقي روشمند از مباني حكمت متعاليه و حكمت اشراق است. مسأله پژوهش، بررسي تأويلات جامع(وجودشناختي و معرفتشناختي) بر اساس مباني نوري و وجودي منسجم از آب به عنوان نخستين از مطهرات و تأويلات مشابه از ساير مطهرات( آفتاب و آتش)، ارائۀ مصاديق عيني رويكرد جمع و تلفيق علوم اسلامي در نزد حكيم سبزواري است. نتايج اين پژوهش: تاويلات حكمي سبزواري از آب در عين اينكه جامع حكمتين اشراق و متعاليه است به باطن احكام شرعي و علم فقه نيز نظر دارد و به نحوي جمع بين حكمت عملي و نظري محسوب ميشود. به اين ترتيب و به نحو ضمني امكان قابليت حكمت (حكمت اسلامي) در معناي عامّ به مثابۀ پل ارتباط علوم اسلامي و انساني معاصر نيز بررسي ميشود.