الهيات عملي در منظومه دين اسلام (با تأكيد بر انسان معيار در تراز مولاي متقيان)

فيلسوفان الهيات را در قسم حكمت نظري در كنار طبيعيات و رياضيات ديده و نمود و بروز آن را در حوزه حكمت عملي به انتظار نشسته‌اند. تجربۀ عملي نشان مي‌دهد كه حوزه نظر لزوماً راه به ميدان عمل نمي‌برد. هدف اين جستار پرداختن به اين موضوع است كه آنچه در حوزه الهيات، اعم از نظري و عملي، مطرح است آنگاه عملي خواهد شد كه بايسته‌هايي را به شايستگي پياده‌سازي كرده باشد. در اين تلاش كه با رويكرد درون‌ديني و با روش توصيفي-تحليلي انجام گرفته است با استفاده از فرازهايي از كلام معصومين، دنيا به عنوان ميدان عمل، قرآن به عنوان چراغ هدايت و وليّ معصوم به عنوان تراز و ميزان عمل در زندگي مطرح مي‌گردد. به رغم همساني اضلاع اين منظومه، نسبت انسان‌ها با آن متناسب با مرتبت وجودي آنها به لحاظ معرفت شناختي است. در نتيجه تخلق انسان‌ها به اخلاق معيار منوط به رعايت تقوا و تمسك و توصل به وليّ معصوم است. دنيازدگي و پيروي از هوي و هوس و رضايت به دنيا و اطمينان نسبت به آن مانع رسيدن ايشان به آن جايگاه خواهد بود. برون‌رفت از اين تنگنا، اعراض و انقطاع از دنيا و تلاش در جهت ارتقاي وجود و نزديك شدن به جايگاه اصحاب يمين و مقربان درگاه الهي بر مبناي شيوه‌نامه‌اي است كه مولاي متقيان مطرح فرموده‌اند.