عنوان مقاله :
تحليل پراكنش فصلي بارشهاي فرين در ايران با استفاده از پايگاه AgERA5
پديد آورندگان :
اسدي رحيمبيگي ، نرگس دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا , زرين ، آذر دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا , مفيدي ، عباس دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا , داداشي رودباري ، عباسعلي دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا
كليدواژه :
بارش فرين , شدت بارش , بارش سنگين , پايگاه AgERA5 , ايران
چكيده فارسي :
بارش هاي فرين به ويژه در مناطق خشك و نيمه خشك به عنوان يك مخاطره جدي تلقي شده، خطر رخداد سيل را افزايش داده و زمان محدودي براي هشدار باقي ميگذارند. اين مطالعه با هدف درستي سنجي متغير بارش و بارش هاي فرين پايگاه AgERA5 و بررسي پراكنش فصلي بارش هاي فرين در ايران انجام شده است. ابتدا، درستي داده هاي بارش پايگاه AgERA5 با كاربست سنجه هاي آماري NRMSE، MBE و PCC مورد بررسي قرار گرفت. بررسي خطاها نشان داد كه داده AgERA5 بيشترين مقدار NRMSE را در اقليم مرطوب سواحل شمالي و همچنين مناطق پرباران زاگرس و شمال غربي دارد. در مقابل، اين پايگاه، بارش را در مناطق خشك و نيمه خشك ايران با دقت بيشتري برآورد مي كند. براي بررسي بارش فرين فصلي، از سه شاخص شدت بارش روزانه (SDII)، بيشينه بارش يك روزه (RX1day) و روزهاي همراه با بارش سنگين (R10mm) استفاده شد. درستي سنجي شاخص هاي فرين نشان داد كه پايگاه AgERA5 در برآورد شاخص R10mm در بخش هاي بزرگي از كشور كم برآوردي دارد و در مقابل دو شاخص RX1day و SDII در بيش تر مناطق ايران بيش برآوردي دارند. همانند ميانگين بارش، بيشينه خطا و اريبي بارش هاي فرين در سواحل خزري ديده مي شود. نتايج نشان داد كه در حاليكه بيشينه RX1day به مقدار 80.5 ميلي متر در فصل زمستان اتفاق مي افتد، بيشينه SDII با 19.2 ميلي متر/روز در فصل تابستان مشاهده مي شود. اين در حالي است كه بيشينه تداوم R10mm در تمامي فصول در سواحل خزري مشاهده مي گردد. به رغم آنكه سواحل خزري بيشينه روزهاي همراه با بارش سنگين را در تمامي فصول دارد اما بيشينه تداوم شدت بارش در زاگرس مرتفع ديده مي شود. شدت بارش در تمامي مناطق ايران با ارتفاعات ارتباط مستقيم دارد. در اين رابطه، سواحل جنوبي درياي خزر در تمام طول سال، از اين قاعده مستثني است.
عنوان نشريه :
تحقيقات آب و خاك ايران
عنوان نشريه :
تحقيقات آب و خاك ايران