ارزيابي تاثير مديريت‌هاي مختلف تغذيه بر عملكرد و بهره اقتصادي گياه برنج (Oryza sativa L)

مديريت عناصر غذايي همانند توصيه نهاده‌هاي كودي براي دستيابي به محصول پايدار اقتصادي گياه برنج ضروري است. برنامه‌هاي مديريت عناصر غذايي براي شرايط هر مزرعه بايد ضمن بهينه ‌سازي توليد و سود كشاورز، داراي كمترين اثرات نامطلوب زيست محيطي باشد. اين مطالعه با هدف تعيين مناسب‌ ترين مديريت تغذيه گياه برنج در اراضي شاليزاري از جنبه عملكرد و بهره اقتصادي از سال 1397 به مدت دو سال انجام شد. در اين بررسي تعداد ده مزرعه در بخش كوچصفهان كه از نظر ويژگي‌هاي خاك و مديريت تغذيه متفاوت بودند، انتخاب شدند. سپس در هر مزرعه شش كرت آماده ‌و تيمارهاي كودي شامل N0 (بدون نيتروژن)،  P0(بدون فسفر)، K0 (بدون پتاسيم) و N1P1K1 (توصيه كودي عمومي موسسه تحقيقات برنج)، N2P2K2 (توصيه كودي موسسه تحقيقات برنج بر مبناي آزمايش خاك) و N3P3K3 (توصيه كودي بر اساس آزمايش خاك به اضافه مصرف كود كامل و كود محرك رشد) در آنها اعمال و با مديريت كودي عرف زارع مقايسه شدند. در اين پژوهش ويژگي‌هاي مرتبط با حاصلخيزي خاك و عملكرد گياه اندازه‌گيري و عرضه نيتروژن، فسفر و پتاسيم بومي خاك محاسبه شدند. بررسي‌ها نشان داد عرضه بومي نيتروژن و فسفر خاك اراضي به ترتيب در دامنه 20 تا 37 و 3 تا 9 كيلوگرم در هكتار كم بودند. تجزيه واريانس مركب داده‌ها نشان داد اثر تيمارهاي كودي بر عملكرد شلتوك، در سطح احتمال 5 درصد معني‌دار‌ بودند و بيشترين ميانگين عملكرد مربوط به تيمار N3P3K3 به مقدار 3968 كيلوگرم در هكتار بدست آمد. اما اين توصيه اختلاف معني‌داري با تيمار (N2P2K2) با ميانگين عملكرد 3914 كيلوگرم در هكتار نداشت. اين دو توصيه به ترتيب ميانگين عملكرد برنج را به مقدار 259 و 313 كيلوگرم در هكتار نسبت به عملكرد مديريت عرف زراع به شكل معني‌دار افزايش دادند. بهره اقتصادي حاصل از اعمال مديريت تغذيه N2P2K2 با N3P3K3 اختلاف معني‌داري نداشتند، اما نسبت به مديريت عرف زارع داراي اختلاف معني‌داري بودند. اين يافته‌ها نشان داد كه براي توليد پايدار اقتصادي برنج لازم است در كنار نوع، مقدار و زمان مصرف نهاده‌هاي كود به موازنه بهره هزينه توجه شود.