ارزيابي و آينده‌نگري تغييرات زماني و مكاني شوري خاك با استفاده از مدل تركيبيCAMarkov در مناطق خشك (مطالعه موردي: دشت ميناب)

شوري خاك در چند دهه اخير به دليل استفاده نامناسب و غيراصولي از منابع پايه به‌شدت رو به افزايش است. اين معضل در مناطق مختلف كشور به‌ويژه مناطق خشك و نيمه‌خشك آثار زيان‌بار شديدي را پديد آورده است. به‌طوري ‌كه در اين مناطق با تجمع نمك‌هاي محلول در سطح خاك عملكرد محصول كاهش مي‌يابد و در نهايت باعث ازبين‌رفتن زمين‌هاي كشاورزي مي‌شود. باتوجه‌به اهميت موضوع در اين پژوهش به بررسي روند تغييرات زماني و مكاني شوري خاك در دشت ميناب پرداخته شد. بدين منظور از تصاوير ماهواره‌اي مربوط به سال‌هاي 1380، 1390 و 1400 استفاده گرديد. براي تهيه نقشه‌هاي شوري خاك از نرم‌افزار ENVI5.1  و براي بررسي تغييرات و پيش‌بيني آن در دوره آتي از مدل تركيبيCAMarkov  در نرم‌افزار TerrSet استفاده شد. نتايج نشان داد كه با گذشت زمان بر ميزان شوري اراضي در اين منطقه افزوده مي‌شود به‌طوري‌كه مساحت كلاس شوري خيلي زياد در سال‌هاي 1380، 1390 و 1400 به ترتيب برابر است با 12.21، 14 و 19.51 درصد مي‌باشد كه اين ميزان افزايش در بخش‌هاي جنوب و جنوب غرب دشت بيش‌تر رخ داده است. همچنين نقشه پيش‌بيني نيز نشان‌دهنده گسترش شوري در منطقه موردمطالعه مي‌باشد به‌طوري‌كه بيش‌ترين وسعت افزايش نرخ تغيير شوري در سال 1420 مربوط به كلاس شوري خيلي زياد و برابر 20.24 درصد است. مساحت اراضي با شوري خيلي زياد در سال 1380 تا 1420 از 12.20 درصد به 29.62 درصد افزايش‌يافته، درحالي‌كه مساحت اراضي با شوري متوسط از 60.47 درصد در سال 1380 به 13.88 درصد در سال 1420 كاهش‌يافته است. در حالت كلي يكي از راهكارهاي مديريتي جهت جلوگيري از افزايش شوري خاك در اين منطقه تغيير سيستم آبياري مي‌باشد تا به كمك آن به توان از مصرف شديد آب و كاهش كيفيت آب‌وخاك جلوگيري كرد.