تأثير كود دامي و تنش كم‌آبي بر جذب عناصر غذايي و برخي ويژگي‌هاي بيوشيميايي در گياه كاسني (.Cichorium intybus L)

تنش كم‌آبي مهم‌ترين عامل غيرزنده در كاهش رشد و توليد گياهان محسوب مي‌شود. به‌منظور بررسي تأثير سطوح مختلف آبياري و كود دامي بر ويژگي‌هاي بيوشيميايي و جذب عناصر غذايي گياه دارويي كاسني، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل سطوح رطوبتي (50،  70 و 90 درصد رطوبت ظرفيت مزرعه‌اي) و مقادير مصرفي كود گاوي پوسيده (صفر، 10، 20 و 30 تن در هكتار كود دامي) بودند. نتايج تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد كه محتواي فسفر و پتاسيم دانه، قندهاي محلول، پرولين، گلايسين بتائين، گلوتاتيون و اسيد آسكوربات گياه دارويي كاسني در سطح احتمال يك درصد تحت‌تأثير سطوح مختلف آبياري و مقادير مصرفي كود دامي قرار گرفت. اثر متقابل تيمارهاي آزمايشي (سطوح رطوبتي × مقادير مصرفي كود دامي) بر ميزان جذب عناصر غذايي كم‌مصرف (روي، مس و منگنز) و محتواي رطوبت نسبي در سطح احتمال يك درصد، فعاليت آنزيمي كاتالاز در سطح احتمال 5 درصد، گلوتاتيون ردوكتاز و آسكوربات پراكسيداز و عملكرد علوفه گياه دارويي كاسني نيز در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. نتايج مقايسه ميانگين نشان داد كه با افزايش تنش كم‌آبي محتواي فسفر، پتاسيم، گلوتاتيون و آسكوربيك اسيد به طور معني‌داري كاهش مي‌يابد. درحالي‌كه بيشترين ميزان قندهاي محلول كل، پرولين و گلايسين بتائين در شرايط تنش شديد آبي به دست آمد. مقادير مصرفي 30 تن در هكتار كود دامي در مقايسه با شاهد، ميزان فسفر، پتاسيم، قندهاي محلول كل، گلوتاتيون و اسيد آسكوربات را به ترتيب 44، 42، 27، 26 و 41 درصد افزايش داد. افزايش مقادير مصرفي كود دامي نقش مؤثري در جذب عناصر ريزمغذي (روي، مس و منگنز به ترتيب با مقادير 2.57، 0.74 و 1.72 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) و بهبود محتواي رطوبت نسبي (83.54 درصد) و عملكرد بيوماس كاسني (2506.83 كيلوگرم در هكتار) در هر يك از سطوح آبياري شد؛ لذا، در تيمارهاي مختلف تنش، استفاده از كود دامي با كاهش آسيب اكسيداتيو ناشي از كم‌آبي سبب بهبود جذب عناصر غذايي و برخي ويژگي‌هاي بيوشيميايي گياه كاسني در راستاي كشاورزي پايدار مي‌باشد.