بررسي اشتراكات فرهنگي- اجتماعي ايران و افغانستان (با تاكيد بر آسيب ها و فرصت ها)

خراسان بزرگ يكي از مهم‌ترين تمدن‌هاي بشري است كه حوزۀ جغرافيايي وسيعي از عراق تا طخارستان و از سيستان تا هند‌ را در بر داشته است. در اين بين، ايران و افغانستان به‌عنوان ميراث‌داران اصلي اين تمدن بزرگ تلقي مي‌گردند به‌طوري‌كه وسيع‌ترين و ژرف‌ترين اشتراكات فرهنگي، اجتماعي و غيره را باهم دارند. بااين‌حال، فاصله‌هاي شناختي، عاطفي و كاربرد نابجا از ظرفيت‌ها و امكانات متقابل در دو كشور، زمينۀ همكاري را سست مي‌كند و دوري را افزايش مي‌دهد. گسترش افراط‌گرايي مذهبي، منافع رقباي منطقه‌اي و جهاني ايران، بحران مهاجرت، كمبود منابع آب، رشد گروه‌هاي راديكال ناسيوناليستي و غيره از تهديدهاي درخور ‌تأمل بر روابط اين دو كشور و داشته‌هاي تمدني و تاريخي است. اين پژوهش با روش توصيفيتحليلي به اين سؤال اصلي پاسخ مي‌دهد كه با توجه به اشتراكات و تهديدات در روابط اين دو كشور، ساحت فرهنگ و عناصر فرهنگي و اجتماعي چه نقشي را در بهبود روابط و حفظ مشتركات تمدني و تاريخي ايفا مي‌كند؟ شكي نيست كه ساحت فرهنگ و اجتماع مسير مهم توسعۀ روابط كشورها است. به عقيده بسياري از جامعه‌شناسان پست‌مدرن، امروزه، كالاها و عناصر فرهنگي ديگر ساحات جامعه را درنورديده است، بنابراين از نقش فرهنگ، عناصر و ارزش‌هاي اجتماعي نبايد غافل شد. هدف اين پژهش بررسي فرصت‌ها و ظرفيت‌هاي مشترك اين دو كشور و آسيب‌شناسيِ فقدان تعامل مطلوب و سرمايه‌گذاري براي اشتراكات نامبرده است. يافته‌ها نشان‌ مي‌دهد كه سرمايه‌گذاري مشترك ايران و افغانستان بر مشتركات فرهنگي و اجتماعي، ساير قلمروهاي زندگي را نيز تحت‌تأثير قرار داده و از داشته‌هاي تمدني و تاريخي محافظت خواهد كرد و چگونگي روابط و مناسبات نسل‌هاي بعدي، وابسطه به اين اقدامات خواهد بود.