شناسايي مولكولي ويروس اپشتن بار در نمونه‌هاي بيوپسي مبتلايان به سرطان مثانه در استان بوشهر، ايران

زمينه: سرطان مثانه ششمين سرطان شايع در مردان و دهمين نوع سرطان در زنان است. نقش عفونت هاي ويروسي در ايجاد سرطان مثانه در سال هاي اخير بسيار مورد بحث قرار گرفته است. نقش ويروس اپشتن بار (EBV) به‌ عنوان كوكارسينوژن در برخي از سرطان هاي انساني اثبات شده است. لذا هدف اين پژوهش، بررسي مولكولي EBV در تومورهاي مثانه در استان بوشهر مي باشد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه توصيفي- تحليلي است. جمعيت مورد مطالعه شامل بيوپسي هاي بافت مثانه افراد مبتلا به سرطان مثانه مراجعه كننده به بيمارستان شهداي خليج ‌فارس بوشهر مي باشد. بافت بيوپسي مثانه پارافينه مربوط به 181 بيمار مبتلا به سرطان مثانه با ميانگين سني 64/52±13/78 و همچنين تعداد 30 نمونه بافت مثانه غيرسرطاني به عنوان گروه كنترل، بعد از پارافين ‌زدايي و تخليص اسيدنوكلئيك، جهت آزمون هاي مولكولي مورد بررسي قرار گرفتند. به ‌منظور اطمينان از عدم حضور مهاركننده هاي PCR ابتدا شناسايي ژن بتاگلوبين انساني به ‌عنوان كنترل داخلي و سپس شناسايي ژن BKRF1 ويروس EBV با روش nested PCR انجام گرديد. در پايان از نرم‌افزار SPSS ويرايش 26 جهت تجزيه تحليل داده ها و آزمون هاي آماري استفاده شد. يافته‌ها: از 181 بافت كارسينوم مثانه مورد مطالعه، 7 مورد (3/9 درصد) با ويروسEBV  آلوده بودند، ولي رابطه آماري معناداري ميان سن، جنس، مرحله و درجه تومور با مثبت شدن نمونه از نظر ويروسEBV مشاهده نگرديد (0/05 p). همچنين در هيچ كدام از نمونه هاي غيرسرطاني به‌ عنوان گروه كنترل ويروس EBV شناسايي نشد، با اين وجود، اختلاف شيوع EBV بين گروه بيماران سرطان مثانه و گروه كنترل از نظر آماري معني‌ دار نبود (0/33=p). همچنين نتايج توالي يابي محصولات nested-PCR ژن BKRF1 و رسم درخت فيلوژنيك بيانگر وجود ويروس EBV تايپ 1 در نمونه هاي مثبت مي باشد. نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي مطالعه حاضر و با وجود اينكه در صد عفونت EBV در نمونه هاي سرطاني بيشتر از نمونه هاي غيرسرطاني بود، بعيد است كه ويروس EBV عامل مؤثري در ايجاد سرطان مثانه در استان بوشهر باشد و احتمالاً در جمعيت مورد مطالعه ما عوامل خطر ديگري همانند آلودگي روزافزون هوا در اين منطقه از كشور، مشاغل پرخطر، مصرف دخانيات و ساير عوامل ويروسي سرطان زا در اتيولوژي تومور مثانه نقش دارد.