ارزيابي و صحت‌ سنجي شاخص‌هاي پايش شوري در دشت قزوين

شور شدن خاك فرآيند غالب تخريب خاك در مناطق خشك و نيمه‌ خشك است. روش‌هاي مختلفي به‌ منظور پايش شوري وجود دارد كه در اكثر اين روش ها  مقدار شوري عمدتاً به‌صورت نقطه‌اي اندازه‌گيري مي‌ شود؛ بنابراين، تعميم آن براي يك منطقه با وسعت زياد دشوار خواهد بود. سال‌هاي اخير روش‌هاي مبتني بر سنجش‌ از دور به ‌منظور تهيۀ نقشه شوري در محدوده وسيع مورد توجه قرارگرفته است. سنجش ‌از دور با قابليت پوشش وسيع و متناوب به عنوان ابزاري دقيق در پايش زمين و تغييرات محيطي است. در اين پژوهش با استفاده از قابليت داده‌هاي سنجنده MODIS و ETM+ LANDSAT  به بررسي 8 شاخص مختلف شوري و گياهي  طي سال‌هاي 1384 تا 1400 در دشت قزوين و به خصوص منطقه شوره زار پرداخته شد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد سنجنده   LANDSAT-7-ETM+ به دليل قدرت تفكيك مكاني بهتر نسبت به سنجنده MODIS  توانسته است نتايج بهتري را ايجاد كند. همچنين از بين شاخص‌هاي شوري بررسي‌شده شاخص  SI3  در هر دو سنجندهETM+  و MODIS با مقدار RMSE (1/01 و 1/1) و ميزان ضريب همبستگي R (0/98 و 0/86) توانسته است نتايج بهتري همراه با دقت بيشتري را در منطقه مورد مطالعه ايجاد نمايد. همچنين در بررسي بين ميزان  EC و SAR هر دو سنجنده همبستگي بالايي بين باندهاي قرمز و مادون ‌قرمز داشته است. در يك جمع‌بندي كلي با بررسي اطلاعات ايستگاه سينوپتيك منطقه پارامتر‌هايي همچون دما و مقدار بارش در بازه زماني مورد مطالعه نشان از اين دارد كه با افزايش ميانگين دما و كاهش مقدار بارش در منطقه سبب افزايش دماي سطح زمين در طي سال‌هاي اخير شده كه اين عامل مي تواند هشداري براي بروز خشك‌ سالي باشد و علاوه بر اثرات اقليمي، برداشت بي‌ رويه منابع آب سطحي و زيرزميني نيز به تشديد خشكي و نهايتاً تشديد شوري در منطقه منجر خواهد شد.