طراحي و اعتباريابي سنجه اندازه‌گيري هم آفريني در دانشگاه

هدف: در عصر دانش و با توجه به گستردگي، تنوع و وسعت دانش موجود در زمينه هاي مختلف، توسعه فرايندهاي هم آفريني راهي است در جهت استفاده بهينه و موثر دانش موجود و كاهش ابهام ها و عدم قطعيت ها. ليكن فرايندها و مولفه هاي هم آفريني مخصوصا در جامعه علمي دانشگاهي هنوز به خوبي شناخته نشده است. هدف از پژوهش حاضر ساخت پرسشنامه هم آفريني و بررسي روايي و پايايي آن در جامعه دانشگاهي، مبتني بر نظريه پراهالاد و رامسومي بود. روش: نخست با بررسي پيشينه هم آفريني، مدل 4 بعدي پراهالاد و رامسومي انتخاب گرديد. سپس فهرست اوليه اي از 40 سوال تهيه شد و در اختيار 13 نفر از متخصصين قرار گرفت. براي بررسي روايي، سازگاري دروني و تكرارپذيري پرسشنامه، به ترتيب از نسبت روايي محتوايي، شاخص روايي محتوايي، ضريب آلفاي كرونباخ و تحليل عاملي تاييدي استفاده شد. تحليل عاملي تاييدي پرسشنامه با استفاده از نرم افزار Amos انجام شد.يافته ها: نتايج نشان داد كه نسبت روايي محتوايي 9 سوال از 40 سوال مربوط به پرسشنامه هم آفريني پايين تر از 0/54 است و از ليست سوالات حذف شدند. شاخص روايي محتوايي پرسشنامه نهايي مقدار 0/85 محاسبه شد كه قابل قبول بود. نتايج تحليل عاملي تاييدي نشان داد كه شاخص RMSEAنيز كمتر از 0/08 است و نشان دهنده برازش مناسب الگوي تحليل عاملي بود. همچنين در بررسي برازش مدل، مقدار pvalue بيش از 0/05 بود. نتايج نشان داد كه پايايي پرسشنامه برابر با 0/95 و تكرارپذير مي باشد.محدوديت ها و پيامدها: از روش هاي كيفي در گردآوري داده ها مانند مصاحبه و مشاهده استفاده نشد. اثرات نمونه گيري و خطاي اندازه گيري، گستردگي آموزش عالي ايران، پر هزينه بودن جمع آوري داده ها، كمبود مطالعات انجام شده و عدم همكاري خبرگان آموزش عالي از جمله محدوديت هاي پژوهش حاضر است.پيامدهاي عملي: براي سنجش هم آفريني در بين اعضاي هيات علمي مي بايست از يك ابزار قابل اعتماد استفاده نمود. با توجه به نتايج بدست آمده در اين مطالعه، پرسشنامه فراهم آمده براي استفاده در محيط دانشگاهي پايايي مطلوب و روايي مناسبي دارد.ابتكار يا ارزش مقاله: از آنجا كه مقاله حاضر به مفهوم هم آفريني و ساخت مقياس سنجش آن پرداخته است به فهم عميق تر اين مفهوم كمك مي كند و ايده هايي را جهت عملياتي كردن آن در فضاي آموزش عالي فراهم مي آورد.