آسيب شناسي نور و نورپردازي مصنوعي در گرافيك محيطي مسجد شيخ لطف الله اصفهان

نورپردازي به عنوان يكي از پارامترهاي اساسي در طراحي معماري و از عوامل ايجاد حس فضا و تقويت هويت مكان، حضور پررنگي در معماري ايراني و اسلامي دارد. به نظر مي رسد مديريت حضور نور طبيعي و همچنين نورپردازي مصنوعي از جنبه هاي بصري، معنايي، عملكردي و ... در حوزه طراحي گرافيك محيطي نيز حائز اهميت است. پژوهش پيش رو در نظر دارد استفاده بهينه از امكانات نور و نورپردازي در گراف كي محيطي مسجد شيخ لطف الله اصفهان را به عنوان نمونه اي شاخص و با نگاهي آسيب شناسانه مورد بررسي قرار دهد. دو پرسش در اين زمينه قابل طرح است؛ نخست اينكه آسيب هاي ناشي از نورپردازي نامناسب در گرافيك محيطي مسجد شيخ لطف الله كدام هستند و دوم اينكه در طراحي اصولي نورپردازي، كدام رو شها مؤثر واقع مي شوند؟ در اين راستا، تأثيرات طيف نور، يكفيت و شدت نور و مدت زمان تابش منابع نور مصنوعي بر بافت تاريخي و آسيب هاي ناشي از آن مورد بررسي قرار گرفت هاند. همچنين، ارائه راهكارهاي عملي متناسب با منابع نوري مصنوعي متداول براي نورپردازي بافت تاريخي به منظور به حداقل رساندن اين آسيب ها با استفاده از آخرين دستاوردهاي علمي، از ديگر اهداف اين مقاله است. روش تحقيق در اين پژوهش، توصيفي تحليلي است كه به شيو ه كيفي و با هدف بررسي آسيب شناسي نور و نورپردازي در مسجد شيخ لط فالله اصفهان انجام شده است. گردآوري اطلاعات، با استفاده از روش ميداني (مشاهده) و روش اسنادي (مطالعات كتابخانه اي و اسناد بالادستي) صورت گرفته است. در پژوهش حاضر، نگرش عميق در استفاده از نور در بافت تاريخي نشان داده است كه نور مصنوعي به اندازه نور خورشيد مي تواند بر بيان و خلق بافت تاريخي مؤثر باشد و از طرف ديگر، نورپردازي نامناسب در بافت تاريخي مي تواند تأثيرات مخربي برگرافيك محيطي به جاي بگذارد. متأسفانه آسيب هاي ناشي از نور نظير؛ بي رنگ شدن، محوشدگي و تغيير رنگ و از شكل افتادن آثار هنري و تاريخي، برگشت ناپذير هستند. بنابراين، حفاظت از آثار باارزش در برابر اين آسيب ها ضروري است.